Nghĩ về “đô thị nén”!

Tạp chí Reatimes (Hiệp hội BĐS Việt Nam) đang có một seri bài báo tiếp cận một vấn đề khá lý thú và được coi là nhạy cảm, đó là có nên quá sợ hãi khi xây ngày càng nhiều nhà cao tầng ở trong vùng lõi của đô thị, mà các nhà chuyên môn gọi là “đô thị nén”.

Nó nhạy cảm bởi lẽ tình trạng ùn tắc giao thông, thiếu kém của hạ tầng kỹ thuật đô thị tại Thủ đô Hà Nội, TP.HCM và một vài đô thị lớn khác đang gây ra bức xúc không chỉ trong dân chúng, cho chính quyền địa phương mà còn cho cả khách du lịch trong và ngoài nước.

Vậy nếu tiếp tục cho xây nhà cao tầng nữa ở trong vùng lõi đô thị thì liệu có phải là ngày càng “bức tử” môi trường sống của các đô thị?

Nhưng sau nhiều ý kiến của chuyên gia mới thấy xuất hiện điều lý thú rằng, một trong những giải pháp khắc phục những bức xúc đến tức ngực như nói ở trên lại là lời khuyên: đừng quá sợ hãi với sự phát triển nhà cao tầng ở những khu vực này, tức là nếu “nén’ được dân số từ theo “chiều rộng” lên theo “chiều cao” thì bài toán thiếu mặt bằng cho giao thông, cho công viên, cho những những dịch vụ công ích khác sẽ xuất hiện lời giải.

Theo PGS.TS Hoàng Mạnh Nguyên – Viện trưởng Viện Kiến trúc nhiệt đới, “đô thị nén” còn có tên gọi khác là mô hình đô thị tập trung hay đô thị mật độ xây dựng cao, đó là một đô thị chức năng sử dụng hỗn hợp, là một trong những hình thái sử dụng hiệu quả năng lượng của phát triển đô thị, giảm khoảng cách đi lại và phát huy tối đa các phương tiện giao thông công cộng, các phương tiện không sử dụng năng lượng.

Ông khẳng định hình thái ấy là xu thế của thế giới, bởi vì tài nguyên đất có hạn. Trong đó, nhà cao tầng đã có những đóng góp quan trọng cho một đô thị nén với mật độ xây dựng, hệ số sử dụng đất cao, khoảng cách đi lại ngắn, hệ thống giao thông công cộng hiệu quả… Đô thị nén chủ yếu tập trung phát triển đô thị theo chiều dọc, lấy chiều cao bù cho chiều rộng. Nhà cao tầng của một đô thị nén có thể tính đến con số hàng ngàn, phần lớn chiều cao hơn 150m.

Thế nhưng, lại có ý kiến phản biện lấy ví dụ về khu đô thị kiểu mẫu Linh Đàm của Hà Nội, sau khi có hàng chục khối nhà cao tầng chót vót mọc lên thì đang trở thành một khu đô thị “kiểu mẫu” theo chiều ngược lại, đó là đường sá thường xuyên tắc nghẽn, công viên cây xanh ngày càng thu hẹp, nơi đỗ ôtô ngày càng khan hiếm… Liệu đây có phải là một điển hình của “đô thị nén”?

Hóa ra việc phát triển “đô thị nén” của Việt Nam ta lâu nay cũng “nén” nhưng không giống như ở các nước tiên tiến. Ở họ, trên một diện tích đất đai, cùng một mật độ dân số, người ta “nén” từ chiều rộng lên theo chiều cao để dành đất cho giao thông và không gian công cộng. Còn ở ta, cũng trên một diện tích đất đai, rồi cũng xây nhà cao tầng, chỉ khác mỗi cái là hút dân cư nơi khác đến, khiến cho mật độ dân số nâng lên ngoài vòng kiểm soát.

Thế là mọi sự đều tắc tịt. Vậy lỗi do đâu nhỉ?

Nguyễn Hoàng Linh/BXD