Hệ thống đường sắt đô thị nhộn nhịp ở Hàn Quốc

Hoạt động từ cách đây 43 năm, đón hơn 2,5 tỷ lượt khách mỗi năm, đường sắt đô thị Seoul (Hàn Quốc) được đánh giá là một trong những hệ thống tàu điện ngầm bận rộn nhất thế giới.

Hệ thống tàu điện ngầm Seoul (Hàn Quốc) đi vào hoạt động từ năm 1974, tính tới năm 2013 đã phục vụ khoảng hơn 8 triệu lượt khách mỗi ngày (khoảng 2,5 tỷ lượt khách/năm), và được đánh giá là một trong những hệ thống tàu điện ngầm nhộn nhịp nhất trên thế giới. 

Với 12 tuyến chính, tổng chiều dài 331,5 km, 296 nhà ga, Metro đã trở thành phương tiện công cộng chính của người dân và du khách Seoul trong gần nửa thế kỷ qua. Các tuyến tàu đặc biệt đông khách vào giờ cao điểm là sáng sớm và chiều tối.

Sau hơn 40 năm kể từ ngày bắt đầu vận hành, hệ thống tàu điện Seoul đã có rất nhiều thay đổi, cải tổ, xây mới và mở rộng hệ thống. Nhà ga lớn nhất và hiện đại nhất có thể kể đến là Metro Seoul, như một nhà ga hàng không khổng lồ, điểm đầu cuối, trung chuyển nhiều tuyến nội đô nhất và cũng kết nối nhiều tỉnh thành nhất bằng tàu KTX.

Toàn hệ thống do Korail (Công ty đường sắt quốc gia Hàn Quốc), Seoul Metro (Công ty tàu điện ngầm đô thị Seoul), Tổng công ty đường sắt cao tốc đô thị Seoul, Korail, Incheon Transit Corporation và một số công ty vận tải tư nhân vận hành.

Năm 2014, toàn tuyến Metro Seoul được thống nhất giá vé, và cũng khác các tuyến KTX đi tỉnh là mua vé ở quầy nhân viên. Riêng khách đi tàu điện ngầm nội đô mua vé qua máy bán tự động.

Với mỗi lượt khách lẻ đi một chặng dừng, giá vé là 1.350 won (tương đương 27.000 đồng), thẻ lên tàu sẽ lưu 500 won phí làm thẻ và có thể hoàn tiền lại cho khách khi kết thúc chuyến đi bằng máy hoàn tiền. Trẻ nhỏ được miễn phí nhưng vẫn phải chủ động lấy thẻ lên tàu qua máy tự động.

Người già hoặc học sinh, người mua vé theo tháng hoặc theo năm sẽ được giảm giá khá nhiều, tới hơn 50%. Nếu so với mức giá mở cửa taxi tại Hàn Quốc là 2.800 won (tương đương 56.000 đồng), phương tiện công cộng như tàu điện ngầm và bus chỉ rẻ bằng 1/5 taxi nếu đi thường xuyên.

Khu vực quẹt thẻ lên tàu có hệ thống cửa tự động đóng mở hiện đại. Mặc dù có rất ít nhân viên an ninh, nhân viên nhà ga kiểm tra, theo quan sát chung, ý thức hành khách tại Seoul rất tốt. Khu vực nhà ga cũng lắp đặt rất nhiều camera (CCTV) để giám sát.

Ngoài các quầy bán hàng tiện ích tự động, quầy chụp ảnh thẻ, sách báo, đồ ăn…, khu vực nhà ga còn có hệ thống tủ khoá bảo mật thông minh. Hành khách có thể sử dụng để lưu giữ đồ đạc, vật dụng cá nhân sau đó quay trở lại lấy khi cần thiết với mức phí phù hợp.

Ngoài việc sử dụng thang bộ và thang cuốn, hành khách còn có thêm lựa chọn thang máy. Tuy nhiên chủ yếu ưu tiên người già, người tàn tật, trẻ em, phụ nữ mang thai hay khách du lịch có nhiều hành lý cồng kềnh.

Hệ thống nhà ga được xây dựng có thể sâu tới 4 tầng hầm hoặc 3 tầng nổi tùy vị trí. Sân ga sạch sẽ, có ghế chờ tiện nghi cho khách chờ tàu. Toàn bộ khu vực nhà ga, sảnh chờ cấm ăn uống và hút thuốc.

Từ năm 2008, các trạm trong khu vực Seoul do Seoul Metro và SMRT điều hành đã được trang bị các cửa chắn lên tàu, để đảm bảo an toàn cho khách chờ lên xuống. Khổ đường sắt ở đây theo chuẩn 1.435 mm.

Tất cả bảng hiệu hướng dẫn an toàn, cảnh báo, khẩn cấp… trong hệ thống tàu điện ngầm Seoul được viết bằng tiếng Hàn và tiếng Anh, thậm chí tiếng cổ Hanja của Hàn. Hệ thống loa thông báo khi tàu gần tới ga cũng sử dụng song song tiếng Anh và tiếng Hàn, một số tuyến có tiếng Nhật và tiếng Trung.

Trước mỗi cửa chắn lên tàu, khu vực thềm lên xuống có lát chèn những ô gạch biển bảo ngay dưới chân hành khách. Mọi người khi đứng chờ sẽ tự giác ưu tiên người khuyết tật, xếp hàng hai bên cửa, chờ khách trong cabin ra hết ở đường giữa sau đó mới vào lần lượt.

Trên bề mặt các tấm cửa chắn lên tàu còn có biển cảnh báo nguy hiểm khi có tàu đi và đến.

Khi tàu dừng, cửa chắn lên tàu sẽ mở, cửa cabin tàu mở để khách ra vào. Tuy nhiên vẫn có một khe hở kỹ thuật khá rộng giữa thân tàu và sảnh chờ, khoảng 15 cm . Chính vì vậy, tại sảnh chờ luôn có nhân viên nhà ga túc trực để nhắc nhở hành khách cẩn thận khi lên xuống tàu, hoặc hỗ trợ kịp thời khi có sự cố.

Khoang tàu khá rộng rãi với tông màu ghi sáng chủ đạo, hai hàng ghế lót đệm, tựa lưng bọc da. Bên trên là hai hàng tay nắm trải dài dọc thân tàu, sát bên thành tàu là kệ inox chứa hành lý, đỉnh nóc là hệ thống điều hoà làm mát tổng.

Trên trần cùa cabin còn có hệ thống báo cháy, tự động phun nước khi nhận biết có khói và lửa. Để thích ứng với nhiều hình thức vận chuyển khác nhau, chính quyền khu vực đô thị Seoul thuê một số nhà toán học để tính toán việc điều phối tàu điện ngầm, xe buýt, và lịch giao thông theo một thời gian biểu để thuận tiện cho khách dùng đồng bộ nhiều phương tiện công cộng cùng lúc.

Hành ghế ngồi ưu tiên cho người già, người tàn tật, phụ nữ mang thai và trẻ em. Xung quanh là các thiết bị chữa cháy kèm hướng dẫn sử dụng, loa báo khẩn cấp, bản đồ tuyến tàu. Wi-Fi được phát miễn phí phục vụ hành khách thoải mái sử dụng smartphone lướt web, chơi games.. trên tàu.

Những khu vực cuối cabin, thường nằm ở toa cuối có diện tích khá rộng rãi, cho hành khách được mang theo xe đạp vào cùng. Khách mang theo xe đạp không được sử dụng trong khu vực nhà ga, cầu thang, sảnh chờ… mà phải dắt hoặc vác theo trên người.

Tiến Tuấn
(Zing.vn)