Chiến lược quản lý không gian đô thị xanh
Phát triển đô thị xanh là xu hướng tất yếu và cần có tầm nhìn lâu dài. Tuy nhiên để quản lý và phát triển không gian đó mãi xanh cũng cần có chiến lược và mục tiêu rõ ràng.
Ảnh minh họa.
Vấn đề cây xanh đô thị đang ngày càng trở nên cấp bách, nhất là ở những thành phố công nghiệp lớn. Ở các nước đang phát triển, tỷ lệ cây xanh phải mang tính đồng bộ phù hợp với tổng thể kiến trúc còn ở Việt Nam vẫn chưa thực sự có hệ thống nào hay quy chuẩn nào phù hợp. Tuy nhiên hiện nay, cơ sở quy hoạch và quản lý hệ thống cây xanh đã được đổi mới theo xu hướng lồng ghép trong quy hoạch lãnh thổ, quy hoạch ngành và quy hoạch đô thị nông thôn. Lĩnh vực quản lý cây xanh đô thị sẽ gồm tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh quy hoạch hệ thống không gian xanh với công tác lập, thẩm định phê duyệt và điều chỉnh các loại quy hoạch, quy hoạch sử dụng đất đai, quy hoạch bảo vệ và phát triển rừng cấp quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch đô thị, nông thôn. Tổ chức lập quy hoạch phát triển hệ thống không gian xanh được duyệt bao gồm công bố, công khai quy hoạch, cung cấp thông tin về quy hoạch, cấp chứng chỉ quy hoạch, cắm mốc giới ngoài thực địa. Kiểm soát sự phát triển hệ thống không gian xanh theo quy hoạch về mặt không gian, kiến trúc, cảnh quan, sử dụng đất đai, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị kỹ thuật và không gian ngầm.
ThS. KTS. Lương Tiến Dũng (Đại học Kiến trúc Hà Nội) nhận định: hệ thống cây xanh có vai trò quan trọng nhưng trên thực tế vẫn chưa được nhận thức đầy đủ. Trong quy hoạch đô thị, nội dung quy hoạch hệ thống không gian cây xanh còn mờ nhạt, thiếu tính bao quát. Đối với các dự án cải tạo xây dựng đô thị, các chủ đầu tư còn coi nhẹ việc bố trí đầy đủ tiện ích cho không gian xanh. Đến nay, Nhà nước tuy đã ban hành một số văn bản quy phạm pháp luật, các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật nhưng chủ yếu mới chỉ quy định cho cây xanh đô thị – chỉ là một thành tố cấu thành hệ thống không gian xanh của đô thị.
Việc quản lý đầu tư phát triển và xây dựng không gian đô thị xanh cần có chiến lược cụ thể, đó là xác định lựa chọn vùng và các đối tượng, phạm vi các công trình kết cấu hạ tầng tạo lập hệ thống không gian đô thị cần bảo vệ, chỉnh trang, cải tạo và xây dựng mới. Lập kế hoạch và chương trình đầu tư phát triển hạ tầng và xây dựng hệ thống không gian xanh, quản lý và xây dựng các công trình thuộc hệ thống không gian xanh đô thị theo pháp luật về đầu tư xây dựng.
Bên cạnh đó, khai thác và sử dụng hệ thống không gian xanh đô thị cần lựa chọn chủ quản lý khai thác sử dụng, lập hồ sơ địa chính các công trình hê thống không gian xanh đô thị. Giao đất kèm theo tài sản và trách nhiệm quản lý các công trình không gian xanh đô thị cho các tổ chức, tập thể, doanh nghiệp, cá nhân thực hiện các hoạt động khai thác sử dụng. Quản lý kỹ thuật việc bảo vệ, duy tu, bảo dường, chăm sóc hệ thống không gian xanh đô thị.
Theo Cục Hạ tầng kỹ thuật (Bộ Xây dựng), để nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch và quản lý cây xanh đô thị, đồng thời khuyến khích toàn xã hội tham gia quản lý, bảo vệ, phát triển cây xanh đô thị trên toàn quốc cần có giải pháp cụ thể. Trong công tác quy hoạch cần có sự thống nhất về lập quy hoạch cây xanh để có nâng cao chất lượng hơn nữa, quy hoạch xây dựng đô thị cần hướng dẫn rõ về mức độ và nội dung cụ thể thiết kế quy hoạch cây xanh ở giai đoạn lập quy hoạch chung, quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị căn cứ vào định hướng phát triển đô thị trong quy hoạch sử dụng đất, loại đô thị, quy mô dân số đô thị, tính chất và đặc điểm về điều kiện tự nhiên.
