Vì sao tôi rời khỏi ngành Kiến Trúc ?

Bài viết dưới đây đã được đăng trên trang web medium với nhan đề: “ Đều gì Starbucks làm được còn các kiến trúc sư thì không ?” của tác giả Christine Outram về vấn đề các kiến trúc sư ngày nay không lắng nghe nhu cầu thực tế của khách hàng.

Các kiến trúc sư thân mến!

Các bạn đã lỗi thời rồi. Tôi biết như vậy vì chính tôi đã từng là các bạn. Hiện tại tôi không còn là kiến trúc sư nữa. Tôi đã chuyển nghề vì rằng mặc dù bạn có dành bao nhiêu tình yêu cho những đường cong tuyệt vời hay có được bao nhiêu trải nghiệm về hình khối thì các bạn vẫn không hiểu được con người.

Nói một cách chính xác hơn, các bạn không lắng nghe họ.

Về mặt pháp lý, một kiến trúc sư là là người nắm rõ và kiểm soát mọi việc. Bạn phải chịu trách nhiệm cho bất cứ sai lầm nào của công trình. Tuy nhiên nếu như có ai đó không thích những không gian mà bạn tạo ra? Nếu như có ai đó cảm thấy không thoải mái, cảm thấy lạnh hay sợ hãi trong không gian của bạn thì sao? Không hề có một vụ kiện nào về vấn đề này cả !

Tôi đã từng nghĩ rằng bạn không thể chịu trách nhiệm với mọi phản hồi theo cái cách mà những người khởi nghiệp thường làm. Họ tạo ra một sản phẩm, quảng bá nó qua mạng và điều chỉnh nó tùy theo những phản hồi mà họ nhận được. Đây là một quá trình lặp đi lặp lại. Đối với kiến trúc, tôi cho rằng điều này là không thể. Nó có quá nhiều vấn đề, quá nhiều biến số và bạn chỉ có một cơ hội để làm được và làm đúng.

Nhưng sự thật là phần lớn trong số các bạn không hề cố gắng thử. Các bạn chỉ dựa trên các kỹ năng của đôi tay mình hay những quy tắc trong trang sách mà hiếm khi làm một nghiên cứu cặn kẽ về con người, dân tộc… Các bạn có thể ngồi hàng giờ trên công trường xây dựng, quan sát mọi người “sử dụng không gian” nhưng các bạn đã từng nói chuyện với họ chưa? Các bạn đã thử tìm ra động cơ của họ chưa ? các bạn đã thực sự nỗ lực mang tinh thần của họ vào quá trình thiết kế của mình hay chưa?

Thế giới đang đổi thay. Bạn có trong tay tất cả các công cụ mới. Tuy nhiên có một vài kỹ thuật cũ lại giúp bạn làm việc hiệu quả hơn rất nhiều.

Điều này thật sự đã đánh trúng vào tâm lí của tôi khi gần đây tôi có đọc một bài báo về thiết kế của chuỗi cửa hàng Starbucks. Có thể hiện tại các bạn ghét Starbucks. Các bạn có thể cho rằng đó là một tổ chức thương mại vô hồn, không hề có yếu tố kiến trúc. Nhưng bạn có biết điều họ giỏi nhất là gì không ? Đó là đáp ứng nhu cầu và mong muốn của người dân.

Bài báo viết rằng:

“ Starbucks đã phỏng vấn hàng trăm người uống coffe, cố gắng tìm kiếm bằng được đâu là điều mà họ mong muốn ở một quán coffe. Có một kết quả áp đảo rằng họ không cần làm gì với bản thân loại đồ uống là coffe cả. Họ chỉ đơn giản muốn một không gian để thư giãn và có cảm giác thuộc về mà thôi.”

Các kiến trúc sư thân mến của tôi, đây là lí do vị sao Starbucks thiết kế bàn tròn trong các cửa hàng của họ. Mặt bàn tròn không phải do các kiến trúc cư cho rằng như vậy là tốt hơn, mặt bàn tròn không phải vì như thế chúng sẽ rẻ hơn, mặt bàn tròn là bởi vì “ không có chiếc ghế nào trống ở một chiếc bàn tròn” !

Những chiếc bàn tròn ở Starbucks là kết quả của việc đặt câu hỏi chúng ta muốn mọi người cảm có cảm nhận như thế nào trước khi cân nhắc về việc chúng ta muốn họ làm gì.

Hình dáng đi theo cảm xúc

Giờ đây tôi không nói rằng tất cả các kiến trúc sư đều vô cảm với vấn đề này. Các kiến trúc sư về nhà ở thường rất thành công khi tạo lập những không gian sống. Có thể kể đến Gehl Architects. Họ đặc biệt nổi tiếng và được coi trọng vì các kỹ thuật bản địa mặc dù có vẻ họ tập trung nhiều hơn mặt bằng tổng thể và sự tái tạo đô thị chứ tôi không cho rằng họ thật sự làm kiến trúc. Liệu có phải vậy không?

Các bạn dường như đã không tận dụng hết những gì mà Internet mang lại cho chúng ta. Đơn cử như: việc bỏ phiếu của một số lượng lớn những người sử dụng các công cụ trực tuyến hay mô hình hóa một không gian để xem nó có được đón nhận hay không. Các bạn có thể sử dụng và phát triển các công cụ giúp bạn hiểu được những khả năng có thể xảy ra nhưng các bạn lại không làm.

Đối với phần còn lại của nghề ,hãy đối mặt với nó. Hầu hết các tòa nhà, bệnh viện và các trạm cảnh sát, thương mại thường không gây ấn tượng. Và ngay cả khi chúng thỏa mãn đôi mắt thì cũng  không có nghĩa là chúng được xây dựng để giải quyết nhu cầu của con người: nếu bạn không tin tôi, hãy đọc New York Times để xem đánh giá về các công trình của Santiago Calatrava.

Đừng ngạc nhiên khi kiến trúc phải là một nghề mang đến sự phù hợp. Các bạn đã không có sự kết nối với con người nữa rồi.

Có một vấn đề là các kiến trúc sư giống như đang cầu nguyện dưới chân của những ngôn ngữ hình thức được thổi phồng lên. Hãy thử lật qua một trang tạp chí kiến trúc ngày nay! Bạn có thấy sự xuất hiện nào của con người không? Tôi nghĩ là không. Điều bạn thấy đều là những hình ảnh đề cao một quan điểm mập mờ và những không gian nơi tiếp xúc của hai mảng vật liệu!

Có thể tôi đã sai, có thể kiến trúc đã tiến xa rất nhiều trong khi tôi không còn theo dõi.

Và nếu như tôi sai, hãy chứng minh điều đó. Hiện tại tôi vẫn đang mang một sự thất vọng khiêm tốn!

Nguồn: Archdaily

Biên dịch: Hà Giang/Kiến Việt