TS Hoàng Thúc Hào nhận giải Vassilis Sgoutas Prize 2017
Ngày 06/9, tại Seoul, Hàn Quốc, Đại hội Kiến trúc thế giới UIA lần thứ 26 đã trao giải thưởng lớn Vassilis Sgoutas Prize cho KTS Hoàng Thúc Hào, ghi nhận những “đóng góp vô giá” của ông trong sáng tạo kiến trúc cho người nghèo ở nông thôn và vùng núi Việt Nam. Giải thưởng Vassilis Sgoutas Prize xét trao 3 năm 1 lần, đây cũng là KTS Việt Nam đầu tiên nhận giải thưởng lớn, danh giá bậc nhất của Hiệp Hội KTS Thế giới – UIA.
Những tác phẩm kiến trúc xã hội, cộng đồng nổi bật của KTS Hoàng Thúc Hào được UIA đánh giá cao bao gồm Nhà cộng đồng Suối Rè (Hòa Bình), Nhà cộng đồng Tả Phìn (Sa Pa, Lào Cai), Nhà cộng đồng Cẩm Thanh (Hội An, Quảng Nam), trường học Lũng Luông (Thái Nguyên), Làng đất Nậm Đăm (Quảng Bạ, Hà Giang)…
Trong sự nghiệp hành nghề kiến trúc, KTS Hoàng Thúc Hào (giảng viên Trường Đại học Xây dựng Hà Nội, KTS trưởng Văn phòng Kiến trúc 1+1>2) đã giành được nhiều giải thưởng lớn, nhỏ, ở trong và ngoài nước, với nhiều thể loại công trình như biệt thự, nhà liền kề ở đô thị, nhà nông thôn và chung cư… Nhưng những công trình nổi bật nhất, giúp tên tuổi của KTS Hoàng Thúc Hào vươn ra thế giới đều là công trình nhà cộng đồng nói trên.
Ít ai biết, ở những công trình như Nhà cộng đồng thôn Suối Rè ở Lương Sơn (Hòa Bình), Nhà cộng đồng Tả Phìn ở Sa Pa (Lào Cai), Nhà cộng đồng xã Cẩm Thanh, KTS Hoàng Thúc Hào không chỉ là nhà thiết kế mà còn là… chủ đầu tư.
Hỏi anh vì sao lại dấn thân vào thể loại công trình không đem lại lợi nhuận, thậm chí còn phải bỏ tiền túi ra, KTS Hoàng Thúc Hào bộc bạch: Tôi ấp ủ làm những công trình kiến trúc cộng đồng và nông thôn từ thời sinh viên. Nhưng khác với tác phẩm văn học hay hội họa, tác phẩm kiến trúc không phải là những bản vẽ trên giấy mà phải được đặt hàng, đầu tư xây dựng. Do vậy, để hiện thực hóa đam mê, những công trình tâm huyết của mình, anh đã chọn đầu tư những công trình nhỏ. Công trình nhỏ thì càng phải chọn công trình có ý nghĩa văn hóa xã hội đủ lớn để “làm cho bõ, cho thỏa chí”. Công trình nông thôn, công trình cộng đồng hội tụ được những yếu tố đấy.
KTS Hoàng Thúc Hào chia sẻ: Theo đuổi công trình cộng đồng và kiến trúc nông thôn, tôi muốn tìm ra cách, có thể chỉ là một khe cửa hẹp thôi để giúp kiến trúc Việt Nam hội nhập với quốc tế. Tôi nghĩ rằng phần lớn người dân Việt Nam ở nông thôn. Trong nông thôn, công trình hấp dẫn, thu hút con người và “hội” vào được thế giới ở những khía cạnh văn hóa thì chính là công trình cộng đồng – ngôi đình thời hiện đại.
KTS Hào tỏ ra rất lạc quan: Tôi tin vào sự thời thượng của xã hội. Ngày có các nhà hảo tâm, các quỹ phi Chính phủ, bạn bè chiến hữu sẵn sàng bỏ tiền, quyên tiền để cùng làm công trình cộng đồng. Tôi cũng tin là về sau, Chính phủ và các cơ quan có chính sách dành cho các KTS dấn thân vì cộng đồng, vì xã hội. Hơn nữa, các công trình này cũng có thể đi dự thi quốc tế – một cách để quảng bá thương hiệu, từ đó KTS có thể có được hợp đồng ở các chủ đầu tư khác ở khu vực đô thị, khu nghỉ dưỡng khi các chủ đầu tư muốn đưa vào công trình những vật liệu địa phương, vật liệu thân thiện…
KTS Hoàng Thúc Hào chia sẻ: Chúng tôi theo đuổi kiến trúc hạnh phúc. KTS làm việc không nhân danh gì cả, ngoài 2 việc, vì con người và tương lai văn hóa Việt Nam. 7 – 8/10 đất nước Việt Nam là nông thôn. Người nông dân thường không thể ký hợp đồng thiết kế với đơn vị tư vấn, do vậy, KTS phải chủ động đi về phía họ. Đồng thời, nông thôn cũng là đất diễn, là cơ hội rất lớn cho KTS sáng tạo.
Theo KTS Hoàng Thúc Hào, kiến trúc hạnh phúc là khi người sử dụng công trình kiến trúc cảm thấy hạnh phúc. Sử dụng và sống trong công trình đấy, họ phải cảm thấy khỏe mạnh, an toàn, hứng khởi, thấy có quá khứ và tương lai… KTS Hoàng Thúc Hào nhận định: Kiến trúc xanh, tiết kiệm năng lượng, kiến trúc bền vững, kiến trúc cho nông dân, nông thôn là vô tận, không có biên cho sự sáng tạo và vô cùng hấp dẫn. Quan trọng là KTS có vượt qua chính bản thân để tiến vào địa hạt ấy và đừng đầu hàng. Muốn vậy KTS phải áp dụng các công nghệ mới, hay nhưng phải phù hợp với điều kiện Việt Nam. Công nghệ đấy không cần quá cao siêu nhưng phải thông minh.
KTS Hoàng Thúc Hào cho rằng: Các công trình cộng đồng, những dự án nhà ở nông thôn, nhà ở chống lũ, sân chơi cho trẻ em, không gian đọc sách trong trường phổ thông… về sau có thể sẽ được phát triển phổ biến và nhân rộng. Đấy là những địa hạt mà KTS có thể đóng góp, đưa ra những ý tưởng hiệu quả, có tình người, nhân văn.
“Các công trình cộng đồng của chúng tôi bước đầu đã được quốc tế ghi nhận. Những giải thưởng này không chỉ có ý nghĩa với chúng tôi mà chúng có thể truyền cảm hứng cho các KTS trẻ, các sinh viên kiến trúc” – KTS Hào nói.
