Thực tế, kể từ năm 2015 đến nay, thị trường bất động sản (BĐS) nhà ở Việt Nam phát triển mạnh mẽ. Tuy nhiên, khoảng 2 năm trở lại đây, không khó để nhận ra một thực trạng là tại các đô thị xuất hiện tình trạng lệch pha cung – cầu. Trong khi nhu cầu nhà ở của người dân và nhu cầu đầu tư kinh doanh BĐS tại các đô thị lớn trên cả nước ngày một tăng cao thì số lượng dự án được phê duyệt đầu tư rất hạn chế. Điều này đã tạo nên sự khan hiếm nguồn cung cho thị trường.
Thông tin trên được chỉ ra tại Hội thảo “Phát triển nhà ở giai đoạn 2021-2025, phân khúc nào phù hơp?” diễn ra ngày 24/12 tại TP Hồ Chí Minh.
Phát biểu khai mạc, ông Nguyễn Mạnh Hà, Phó Chủ tịch Hiệp hội BĐS Việt Nam, đơn vị chủ trì Hội thảo nhấn mạnh, Hội thảo lần này được tổ chức nhằm đưa ra góc nhìn toàn cảnh về thực trạng phát triển nhà ở, làm rõ nguyên nhân dẫn đến những vấn đề nêu trên của thị trường BĐS Việt Nam nói chung và TP Hồ Chí Minh nói riêng đồng thời cùng tìm kiếm những giải pháp phù hợp, thiết thực nhằm phát triển thị trường BĐS Việt Nam ổn định và bền vững.
Đại diện Cục QLN&TTBĐS, Bộ Xây dựng tham luận tại Hội thảo (Ảnh: BTC)
Tại Hội thảo, ông Nguyễn Mạnh Khởi, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (QLN&TTBĐS), Bộ Xây dựng đã thông tin về việc Bộ Xây dựng nghiên cứu một số nhóm giải pháp nhằm khuyễn khích hoạt động phát triển nhà ở thương mại giá rẻ.
Theo đó, có nhóm giải pháp về quy hoạch, bố trí quỹ đất; về tiêu chuẩn thiết kế và giá bán nhà ở thương mại giá thấp; cơ chế ưu đãi về đất đai; về thủ tục đầu tư xây dựng; về cơ chế huy động vốn… với mục tiêu ưu tiên phát triển nhà ở giá rẻ, phục vụ đại đa số nhu cầu của người thu nhập trung bình và thấp trong xã hội hiện tại, nhất là tại các khu đô thị lớn trên cả nước: TP Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Phòng…
Cụ thể, chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại giá thấp được huy động vốn từ các nguồn hợp pháp theo quy định của Luật Nhà ở (gồm: Vốn thuộc sở hữu của chủ đầu tư; vốn huy động thông qua hình thức góp vốn, hợp tác đầu tư, hợp tác kinh doanh, liên doanh, liên kết của các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân; tiền mua, tiền cho thuê, tiền thuê nhà ở trả trước theo hợp đồng mua bán, cho thuê, cho thuê mua nhà ở hình thành trong tương lai; vốn vay từ tổ chức tín dụng, tổ chức tài chính đang hoạt động tại Việt Nam); được phát hành trái phiếu doanh nghiệp để huy động vốn triển khai thực hiện dự án theo quy định của pháp luật và được vay vốn ưu đãi từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam.
Trong khi đó, theo ông Huỳnh Thanh Khiết, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP Hồ Chí Minh, chiến lược phát triển nhà ở của TP đến 2030 tập trung vào đa dạng các loại hình nhà ở; trong đó, tăng tỷ trọng nhà ở cho thuê; Ứng dụng công nghệ xây dựng tiên tiến và sử dụng vật liệu xây dựng mới, thân thiện môi trường nhằm tiết kiệm năng lượng và phát triển bền vững; Tăng diện tích cây xanh, hạn chế phát triển nhà ở tại các khu vực đang chịu tác động của biến đối khí hậu; Tiếp tục thực hiện chương trình chỉnh trang và phát triển đô thị (cải tạo chung cư cũ, khu dân cư hiện hữu, di dời nhà trên và ven kênh rạch); Từng bước đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội tại khu vực các huyện ngoại thành để khuyến khích đầu tư phát triển nhà ở theo dự án; Bố trí vốn ngân sách phát triển nhà ở xã hội thuộc Nhà nước để cho thuê.
Trong phân tích của mình, ông Huỳnh Thanh Khiết chỉ ra một số nhóm giải pháp với từng loại hình nhà ở cụ thể cũng như với từng khu vực khác nhau. Trong đó, với nhà ở thương mại, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP cho rằng, cần áp dụng công nghệ xây dựng tiên tiến và sử dụng vật liệu mới, thân thiện với môi trường và từng bước tháo gỡ vướng mắc liên quan đến các thủ tục về đất đai, đầu tư, quy hoạch, xây dựng… trong lĩnh vực nhà ở.
Về nhà ở xã hội, phải đa dạng hóa các phương thức đầu tư xây dựng nhà ở xã hội (nhà nước, tư nhân, nhà nước hợp tác công tư – PPP). Nhà nước quy hoạch định hướng tạo quỹ đất nhà ở xã hội và dành ngân sách để phát triển nhà ở xã hội thuộc sở hữu Nhà nước và có thể sử dụng quỹ đất 20% đất ở trong các dự án nhà ở thương mại trên 10ha.
Với loại hình nhà ở riêng lẻ do dân tự xây, cần cải cách hành chính, đơn giản thủ tục trong việc cấp phép xây dựng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản khác gắn liền với đất; Phấn đấu hoàn tất thiết kế đô thị tại tất cả các tuyến đường lớn và các khu vực trung tâm đô thị, từng bước tiến tới miễn giấy phép xây dựng.
Còn với nhà ở nằm trong chương trình chỉnh trang và phát triển đô thị, tiến hành các giải pháp phù hợp với từng vị trí ở trên và ven kênh rạch và từng tính chất cũ – mới.
Quang cảnh Hội thảo (Ảnh: BTC)
Cũng theo ông Khiết, cần tính toán các nhóm các giải pháp phát triển nhà ở theo khu vực: trung tâm hiện hữu (Quận 1, Quận 3); khu vực nội thành hiện hữu (11 quận: 4, 5, 6, 8, 10, 11, Bình Thạnh, Gò Vấp, Phú Nhuận, Tân Bình, Tân Phú); khu vực nội thành phát triển (6 quận: 2, 7, 9, 12, Bình Tân, Thủ Đức bao gồm TP Thủ Đức); khu vực 5 huyện ngoại thành (Bình Chánh, Hóc Môn, Nhà Bè, Củ Chi, Cần Giờ).
Liên quan tới nhóm giải pháp về cơ chế chính sách, Phó Giám đốc Sở Huỳnh Thanh Khiết đặc biệt nhấm mạnh tới việc xem xét việc hoàn thiện cơ chế chính sách để phát triển nhà ở đồng bộ với phát triển cơ sở hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội; Tập trung và khuyến khích chuyển đổi mô hình nhà ở thấp tầng sang nhà ở cao tầng hiện đại trong quá trình phát triển đô thị; Xây dựng cơ chế chính sách nhằm tăng cường phát triển loại hình nhà ở thương mại giá thấp và nhà ở cho thuê trong các dự án nhà ở; Phát triển đầu tư xây dựng khu dân cư mới; Kiểm soát phát triển đối với hệ thống khu dân cư mới theo chương trình phát triển đô thị; chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở thành phố; Tăng cường kiểm soát việc triển khai xây dựng theo quy hoạch được duyệt đối với các khu dân cư mới; xây dựng và ban hành quy chế quản lý vận hành khu dân cư mới trên địa bàn thành phố; Quản lý sau đầu tư xây dựng khu dân cư mới theo hướng xây dựng và ban hành quy chế bàn giao tiếp nhận và bảo trì các công trình kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội tại các khu dân cư mới; Xây dựng, kiểm soát, đánh giá và bố trí kinh phí nhằm thực hiện tốt quy chế quản lý, vận hành các khu dân cư mới trong suốt quá trình sử dụng
Đáng chú ý, về nhóm giải pháp về tư vấn và hợp tác đầu tư, cần tăng cường hợp tác với các định chế quốc tế, các tổ chức phi chính phủ, các tổ chức tài chính, cộng đồng… trong việc tư vấn và hợp tác đầu tư phát triển nhà ở cho những người có thu nhập thấp./.
