Sắc diện mới ở Sơn Đông
Về Sơn Ðông, thị xã Sơn Tây (Hà Nội) những ngày này con người và cảnh vật đã và đang thay đổi từng ngày, hơn thế nữa vùng đất này vẫn còn chứa đựng và lưu giữ nhiều di tích văn hóa. Sơn Ðông là một xã được phê duyệt muộn nhất của thị xã Sơn Tây xây dựng chương trình mục tiêu Quốc gia Nông thôn mới (NTM), nhưng lại là xã đầu tiên của thị xã Sơn Tây đạt chuẩn NTM (19/19 tiêu chí).
Sơn Đông là xã có diện tích rộng, dân số đông, đây là vùng đất nông nghiệp trù phú của thị xã Sơn Tây. Từ ngàn đời nay, những người dân Sơn Đông cần cù, lam lũ, chịu thương chịu khó với hoạt động chính là sản xuất nông nghiệp. Mặc cho hay lam, hay làm nhưng gần 10 năm về trước thu nhập bình quân đầu người của Sơn Đông còn thấp, tỷ lệ hộ nghèo tương đối cao, cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng với nhu cầu dân sinh.
100% công trình trường học ở Sơn Đông được xây dựng khang trang
Phát huy truyền thống của cha ông, người Sơn Đông vẫn bền bỉ, tự lực, tự cường, đoàn kết vượt qua khó khăn xây dựng quê hương, làm nên một Sơn Đông mang sắc diện mới, là xã đầu tiên của thị xã Sơn Tây hoàn thành 19 tiêu chí trong xây dựng NTM. Cách đây 4 năm (tháng 3/2011) UBTP Hà Nội phê duyệt dự án NTM điểm tại xã Sơn Đông. Được UBTP lựa chọn là xã điểm để xây dựng NTM, bà con và cán bộ xã Sơn Đông rất vui mừng, phấn khởi nhưng đây cũng là một thách thức lớn đối với một xã nghèo. Không ngần ngại khó khăn, vất vả cán bộ, nhân dân Sơn Đông quyết tâm xây dựng NTM khi chỉ có 4/19 tiêu chí đạt và cơ bản đạt cùng với những nét đặc thù riêng như là xã đông dân, diện tích tự nhiên rộng, nhưng có sự đồng tình của Đảng bộ, chính quyền và nhân dân cùng vào cuộc xây dựng NTM.
Tâm sự về phương pháp xây dựng NTM những cán bộ xã Sơn Đông cho biết: “Ngay từ đầu xã xác định xây dựng NTM chủ thể phải là nhân dân, thuộc về nhân dân. Vì vậy, NTM không gì khác chính là làm cho đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân ngày càng được nâng cao. Có như thế, NTM mới bền vững, có chiều sâu”. Bằng ý nghĩ lớn lao ấy, Đảng bộ và chính quyền xã Sơn Đông không những chăm lo phát triển kinh tế ngành nông nghiệp lãnh đạo địa phương luôn quan tâm, vận động, tạo điều kiện để phát triển các dịch vụ kinh tế, các ngành nghề thủ công, tăng nhanh giá trị ngành công nghiệp xây dựng và thương mại dịch vụ. Kết quả thể hiện ở thu nhập bình quân đầu người đầu năm 2014 đạt 26,5 triệu đồng/ người/ năm. Tỷ lệ hộ nghèo đầu năm 2014 giảm xuống còn 3,01%.
Trong 4 năm xây dựng NTM, điều mà các cán bộ xã Sơn Đông lo lắng nhất vẫn là tiêu chí liên quan đến quy hoạch. Do dân số đông, xưa kia xã chưa có quy hoạch cụ thể, rõ ràng nên khi thực hiện NTM là rất khó. Tuy nhiên, với lòng quyết tâm xây dựng Sơn Đông là xã đầu tiên của thị xã Sơn Tây hoàn thành 19/19 tiêu chí NTM, Đảng bộ và chính quyền xã Sơn Đông đã ngày đêm họp bàn, nghiên cứu và giờ đây bộ mặt nông thôn Đông Sơn khởi sắc toàn diện. Sơn Đông đã hoàn thành tiêu chí quy hoạch gồm 3 quy hoạch được UBND thị xã phê duyệt tại Quyết định số 2312 – QĐ – UBND ngày 28 tháng 12 năm 2011 về phê duyệt NTM; Vấn đề khó nhất của Sơn Đông lúc này là chưa quy hoạch được dân cư nông thôn theo tỷ lệ 1/2000 nên tiêu chí quy hoạch tổ thẩm định thành phố chấm 3,5/4 điểm. “Tuy có khó khăn, vướng mắc nhưng trong tương lai xã Sơn Đông sẽ cố gắng hoàn thành quy hoạch dân cư theo tỷ lệ 1/2000 mà vẫn đảm bảo quyền dân chủ và lợi ích của Nhân dân” – Ông Nguyễn Long Giang – Chủ tịch xã Sơn Đông cho biết.
Xây dựng NTM Sơn Đông luôn luôn chú trọng đến cơ sở kinh tế xã hội. Hệ thống thủy lợi trên địa bàn cơ bản đáp ứng yêu cầu phục vụ sản xuất và dân sinh. Kênh cấp 3 do xã quản lý đã hóa cứng 11,359km/11,475km đạt 99%. Tiêu chí về giao thông cũng được các cấp chính quyền nơi đây quan tâm, đường trục xã và liên xã loại 1 có tổng là 8,439m xã Sơn Đông đã hóa cứng 7,499 m và rải đá răm 490 m chuẩn theo kỹ thuật của Bộ Giao thông Vận tải. Đường trục thôn và đường nội đồng dài 40,256 m đã hóa cứng 39,882 m; đường trục chính nội đồng hóa cứng 12, 594 m còn lại 6,863 m không nằm trong quy hoạch chỉ cải tạo, nâng cấp đảm bảo nhu cầu đi lại của nhân dân. Xã không còn nhà tranh tre, dột nát; nhà xuống cấp nghiêm trọng…
Những bậc cao niên xã Sơn Đông phấn khởi cho biết: “Chúng tôi đã sống gần thế kỷ trên mảnh đất này và đây là lúc Sơn Đông đang có nhiều đổi thay. Năm 2011 chúng tôi rất vui mừng khi xã Sơn Đông là xã điểm của thị xã Sơn Tây trong xây dựng NTM và niềm vui ấy được nhân đôi khi cuối năm 2014 xã đã đạt 19/19 tiêu chí xây dựng NTM”.
“Giờ đây đến mùa mưa khi sản xuất nông nghiệp người dân chúng tôi không lo bị ngập úng, đó là do chương trình NTM đã quy hoạch dồn điền đổi thửa, giúp cho dân chúng tôi có đất trồng cấy tập trung, kênh mương cũng đã được cứng hóa. Những người già cả, neo đơn, những hộ gia đình có hoàn cảnh kinh tế khó khăn đã được ở trong những ngôi nhà khang trang, ấm cúng; chúng tôi có nhà văn hoá để sinh hoạt mỗi dịp hội hè.… NTM đã làm cuộc sống của nhân dân thay đổi” – Một người dân Sơn Đông hồ hởi khoe với chúng tôi.
Chặng đường xây dựng NTM đã về đích, nhưng lúc nào cũng vậy cán bộ, nhân dân xã Sơn Đông cũng cố gắng hết sức hướng tới xây dựng NTM bền vững. Chúng ta cùng tin tưởng vào sự nỗ lực của toàn thể cán bộ, nhân dân Sơn Đông, chúng tôi sẽ trở lại Sơn Đông để viết tiếp những thành tựu mà những con người nơi đây đã đạt được!./.
Tạp chí Kiến trúc Việt Nam số 3+4/2015
