Rạch Giá, đô thị trung tâm của vùng đồng bằng sông Cửu Long

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trịnh Đình Dũng đã ký Tờ trình Thủ tướng Chính phủ về việc công nhận thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang là đô thị loại II

Thành phố Rạch Giá là đô thị trung tâm kinh tế, chính trị, văn hoá, du lịch – dịch vụ, đầu mối giao thông, giao thương của tỉnh Kiên Giang nói riêng, của vùng đồng bằng sông Cửu Long nói chung; và là cửa ngõ giao thương với các nước ASEAN qua đường xuyên Á, đường biển; thành phố Rạch Giá là đô thị đặc thù với những giá trị đặc biệt về di sản văn hóa, lịch sử, thiên nhiên, du lịch được quốc gia, quốc tế công nhận.

Thành phố Rạch Giá là đô thị có chức năng, vị trí quan trọng nhất của tỉnh Kiên Giang, là 1 trong 4 cực tăng trưởng của vùng tứ giác Long Xuyên, nằm trên trục kinh tế động lực của tỉnh và là đô thị có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển bởi sức lan tỏa của các khu vực trọng điểm trong đầu tư phát triển của quốc gia như Khu kinh tế ven biển Phú Quốc và cụm đảo Nam An Thới.

Từ khi được công nhận đô thị loại III (năm 2004) đến nay với gần 10 năm phát triển thành phố Rạch Giá không ngừng phát triển, với các dự án đầu tư trên địa bàn về cơ sở hạ tầng kỹ thuật đô thị và kinh tế – xã hội, thành phố Rạch Giá đã có những chuyển biến tích cực, quy mô thành phố được mở rộng về phía biển để xây dựng và phát triển đô thị, chất lượng đô thị được quan tâm đầu tư và nâng cấp.

Việc xem xét thành phố Rạch Giá, tỉnh Kiên Giang là đô thị loại II phù hợp với thực tiễn phát triển, phù hợp với Định hướng quy hoạch hệ thống đô thị Quốc gia, Chương trình phát triển đô thị quốc gia, Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Cửu Long, Vùng biên giới Việt Nam – Capuchia, Vùng tỉnh Kiên Giang cũng như các chiến lược phát triển kinh tế – xã hội vùng biển và ven biển Việt Nam thuộc vịnh Thái Lan, chiến lược biển Việt Nam, Quy hoạch chung thành phố và các chương trình, Nghị quyết của tỉnh ủy Kiên Giang, thành phố Rạch Giá.

Về tiêu chuẩn chức năng đô thị: Thành phố Rạch Giá giữ vị trí chiến lược trong hệ thống đô thị Quốc gia. Định hướng phát triển kinh tế – xã hội vùng biển và ven biển Việt Nam thuộc vịnh Thái Lan xác định thành phố Rạch Giá là đô thị trung tâm của vùng, giữ vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội tỉnh Kiên Giang, Vùng đồng bằng sông Cửu Long và cùng với các đô thị Cà Mau, Kiên Lương, Hà Tiên, Phú Quốc tạo thành hệ thống tiền đề vững chắc đảm bảo an ninh lãnh thổ và chủ quyền biển đảo Tây Nam của tổ quốc. Đô thị Rạch Giá cũng là đầu mối giao thông, giao thương của tỉnh Kiên Giang và của vùng Đồng bằng sông Cửu Long với các nước ASEAN.

Các chỉ tiêu về kinh tế – xã hội của đô thị (năm 2012): Tổng thu ngân sách thành phố đạt 1.600 tỷ đồng; thu nhập bình quân đầu người đạt 44,66 triệu đồng/năm; tăng trưởng trung bình giai đoạn 2010-2012 đạt khoảng 15,17%/năm; tỷ lệ hộ nghèo là 1,25%.

Về tiêu chuẩn quy mô dân số toàn đô thị: Dân số toàn thành phố là 356.728 người (bao gồm dân số quy đổi). Dân số khu vực nội thành là 340.581 người. Tỷ lệ đô thị hóa đạt 93,15%.

Tiêu chuẩn mật độ dân số: Mật độ dân số khu vực nội thành là 13.412 người/km2.

Tiêu chuẩn tỷ lệ lao động phi nông nghiệp: Tỷ lệ lao động phi nông nghiệp khu vực nội thành đạt 85,36%.

Tiêu chuẩn hệ thống công trình hạ tầng đô thị: Diện tích sàn nhà ở bình quân khu vực nội thành đạt 16m2/người; Tỷ lệ nhà kiên cố, khá kiên cố, bán kiên cố khu vực nội thành đạt 92,51%. Đất xây dựng công trình công cộng cấp khu ở bình quân đạt 2,5m2/người; chỉ tiêu đất dân dụng đạt khoảng 72,6m2/người; đất xây dựng công trình dịch vụ công cộng đô thị bình quân đạt 6,16m2/người; cơ sở y tế đạt 3,78 giường/1.000 dân; cơ sở đào tạo có 24 cơ sở; công trình văn hóa có 13 công trình; trung tâm thể dục thể thao có 07 công trình; trung tâm thương mại – dịch vụ có 14 công trình.

Về hệ thống giao thông: là đầu mối giao thông cấp vùng cả về đường bộ, đường thủy và đường hàng không; tỷ lệ đất giao thông so với đất xây dựng trong khu vực nội thị chiếm 17,17%; mật độ đường chính trong khu vực nội thị đạt 12,98km/km2; tỷ lệ phục vụ vận tải hành khách công cộng đạt 15%; diện tích đất giao thông/dân số nội thị đạt 12,81m2/người.

Về hệ thống cấp nước: Tiêu chuẩn cấp nước sinh hoạt khu vực nội thị bình quân đầu người đạt khoảng 115 lít/người/ngàyđêm; tỷ lệ dân số khu vực nội thị được cấp nước sạch đạt 99,1%. Tỷ lệ thất thoát nước là 20%.

Về hệ thống thoát nước: Mật độ đường cống thoát nước chính khu vực nội thị đạt 4,52km/km2; hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt đạt 20%.

– Về hệ thống cấp điện và chiếu sáng công cộng: Chỉ tiêu cấp điện sinh hoạt khu vực nội thị trên 1.075kwh/người/năm; Tỷ lệ các tuyến phố chính và ngõ hẻm khu vực nội thị được chiếu sáng chỉ đạt mức cao so với quy định.

Về hệ thống thông tin, bưu chính viễn thông: Số thuê bao điện thoại bình quân đạt 78 máy/100 dân.

Về cây xanh, thu gom xử lý chất thải và nhà tang lễ: Đất cây xanh đô thị đạt 7,19 m2/người. Đất cây xanh công cộng khu vực nội thị đạt 6,0 m2/người. Tỷ lệ chất thải rắn khu vực nội thị được thu gom và xử lý đạt 94,77%. Trên địa bàn thành phố có 03 nhà tang lễ.

Đối với tiêu chuẩn kiến trúc, cảnh quan đô thị:

Về quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị: Hiện nay thành phố đang quản lý quy hoạch kiến trúc đô thị theo quy chế quản lý quy hoạch của đồ án quy hoạch chung xây dựng thành phố Rạch Giá đã được phê duyệt.

Về khu đô thị mới: Trên địa bàn thành phố có 03 dự án khu đô thị mới và có 05 dự án cải tạo chỉnh trang đô thị.

Về tuyến phố văn minh đô thị: Tỷ lệ tuyến phố văn minh đô thị/tổng số đường chính khu vực nội thị đạt 45%.

Về không gian công cộng: Trên địa bàn thành phố có 07 công viên, quảng trường và vườn hoa là những không gian công cộng trong đô thị. Đây là những nơi thường xuyên diễn ra các hoạt động văn hóa giao lưu góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân thành phố.

Về công trình kiến trúc tiêu biểu: có nhiều di tích cấp quốc gia. Các công trình di sản, văn hóa lịch sử trên địa bàn thành phố thường xuyên được bảo tồn và trùng tu tôn tạo.

Để xây dựng phát triển đô thị hiện đại, đồng bộ, thay mặt Hội đồng thẩm định, Bộ trưởng Trịnh Đình Dũng kiến nghị, thành phố Rạch Giá cần tập trung trước tiên vào công tác quản lý quy hoạch, sớm ban hành quy chế quản lý kiến trúc và quy hoạch đô thị, xây dựng chương trình phát triển đô thị nhằm phát huy các thế mạnh về kinh tế tạo động lực phát triển đô thị, thu hút các nguồn lực trong nước và quốc tế đầu tư xây dựng phát triển đô thị; ưu tiên đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng; đầu tư xây dựng các tuyến phố văn minh đô thị tạo cảnh quan, xây dựng và nâng cao nếp sống văn minh đô thị. Trong phát triển đô thị cần lưu ý tác động của quá trình của biến đổi khí hậu đến thành phố Rạch Giá.

Hải Đăng