Quy hoạch phát triển làng nghề trong nông thôn mới như thế nào?
(Tạp chí KTVN 229 ) – Có thể thấy làng nghề là một làng hội tụ 3 điều kiện trong 1 gồm: Có một số lượng tương đối các hộ cùng sản xuất một nghề phi nông nghiệp; Thu nhập từ sản xuất của nghề chiếm tỷ trọng lớn thu nhập của người dân trong làng.
Nghề mang tính chất truyền thống, hiện đại mang tính chất khác biệt. Tuy nhiên, làng nghề vừa có chức năng ở, sinh hoạt vừa có chức năng sản xuất phi nông nghiệp và có thể có sản xuất nông nghiệp. Thực tế cho thấy các làng nghề tiêu biểu Hà Nội hiện nay được thống kê trong Nghị quyết số 24/2013/NQHĐND ngày 04/12/2013 của HĐND TP Hà Nội đều bắt nguồn từ một làng cũ, thường là khoảng năm 1920 với dân cư đông đúc từ lâu. Có thể thấy một số làng nghề nổi tiếng ở Hà Nội như làng nghề sơn khảm thôn Ngọ, sơn mài Hạ Thái, mây tre đan thôn Phú Vinh, điêu khắc mỹ nghệ Sơn Đồng, dệt lụa Vạn Phúc, gốm sứ Bát Tràng, gỗ mỹ nghệ Thiết Úng, làng gỗ và làng Nón làng
Chuôm… đã có từ lâu đời. Các làng nay đang bị đô thị hóa, vậy cần có chính sách quy hoạch và bảo tồn giúp cho các làng nghề phát triển.
Làng cổ Cự Đà – Phú Đức
Về pháp lý, các văn bản quy định của BXD hiện hành thì làng nghề gần nhất với loại đất sản xuất tiểu thủ công nghiệp. Tuy nhiên, trong thực tế cách áp dụng đó cho thấy một số bất cập lớn bởi đất tiểu thủ công nghiệp không có dân cư cư trú nên dân số không được đưa vào để tính toán hạ tầng xã hội. Do đó, làng nghề nên được xem xét như một loại đất riêng trong quy hoạch. Với chức năng vừa ở, vừa sản xuất thì làng nghề nên được xem là một loại đất trong quy hoạch với các đặc điểm riêng, không thuộc nhóm đất ở, cũng không thuộc nhóm đất sản xuất tiểu thủ công nghiệp. Ở đó, quy hoạch trong đất làng nghề có dân cư như một làng nông nghiệp bình thường, tính toán dân cư trong quy hoạch được áp dụng giống như với đất làng xóm. Hạ tầng xã hội phục vụ đất làng nghề giống như đất làng xóm.
Đặc biệt, chỉ tiêu hạ tầng kỹ thuật phục vụ đất làng nghề cần được phối hợp bằng tổng 2 chỉ tiêu hạ tầng kỹ thuật đất làng xóm và đất tiểu thủ công nghiệp nhân với một hệ số điều chỉnh nào đó cho phù hợp với nhóm ngành sản xuất./.
Lê Chí Dũng – Giám đốc Công ty TNHH Liên minh Xây dựng 4.0
