16/12/2024

Ngôi nhà trong COVID

Dự án này được hình thành trong những cuộc trò chuyện thường xuyên với gia đình tôi trong thời gian cách ly COVID-19. Từ đó, tôi tự hỏi: nếu mọi người dành nhiều thời gian ở nhà vì nhiều lý do (cách ly, làm việc tại nhà, nghỉ hưu, v.v.), thì không gian nên được thiết kế như thế nào? Và cụ thể hơn, chúng nên được thiết kế như thế nào trong bối cảnh các thành phố Việt Nam? Do đó, dự án có tên là “ Ngôi nhà trong COVID”.

Địa điểm: Hải Phòng
Kiến trúc sư: DAT&A
Diện tích: 102 mét vuông
Năm hoàn thành: 2023
Ảnh: Divodira

Bối cảnh của Dự án – Ở các nước ôn đới, cách nhiệt và giữ nhiệt là những ưu tiên quan trọng. Ở những vùng như vậy, những ngôi nhà được xây dựng chặt chẽ đôi khi được coi là giải pháp hiệu quả để giảm thiểu mức tiêu thụ năng lượng để sưởi ấm. Tuy nhiên, ở các nước nhiệt đới, đặc biệt là ở vùng khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm ướt của Việt Nam, nhu cầu lại hoàn toàn ngược lại. Ở đây, các ngôi nhà cần được làm mát và thông gió liên tục để giảm sự hấp thụ nhiệt và đảm bảo không gian sống thoải mái trong điều kiện nóng ẩm kéo dài nhiều tháng trong năm.

Ngoài ra, trong quá trình đô thị hóa của Việt Nam kể từ thời “Đổi mới”, thị trường bất động sản đã phát triển theo hướng “phân lô” – chia đất thành các lô nhỏ hơn, thường rộng 4–5 mét với độ sâu khác nhau tùy theo khu vực. Những khối nhà dày đặc này hấp thụ lượng nhiệt khổng lồ và với việc sử dụng bê tông chiếm ưu thế trong xây dựng, các thành phố Việt Nam đang trở thành những hòn đảo nhiệt lớn. Tình trạng này không chỉ làm tăng nhiệt độ đô thị mà còn khiến việc thông gió tự nhiên ngày càng khó khăn ở những khu vực này.

Khoảng hở thông gió – Làm mát thụ động – Trong dự án này, nằm trên một lô đất chia nhỏ điển hình có chiều rộng 4,2 mét và chiều sâu 23 mét, chúng tôi đã giải quyết các vấn đề về thông gió bằng cách tạo ra một khoảng hở thông gió dọc theo bên hông ngôi nhà. Giải pháp này đòi hỏi phải hy sinh một phần diện tích sử dụng được của các không gian khác, nhưng kết quả mang lại mức độ thoải mái tương đối thỏa đáng cho cư dân. Một bức tường làm mát tự nhiên, mà chúng tôi gọi là “làm mát thụ động”, được kết hợp với việc điều chỉnh luồng không khí chủ động bằng cách đóng mở cửa sổ để hướng luồng không khí theo ý muốn – được gọi là “thông gió chủ động”. Bức tường này mỏng và chỉ tiếp xúc với ánh sáng mặt trời cho đến 11 giờ sáng, sau đó nó hoạt động như một thành phần tản nhiệt của ngôi nhà.

“Phần cứng” của giải pháp là chiều rộng của khoảng hở thông gió, đảm bảo rằng ngay cả khi các công trình lân cận được xây dựng cao hơn, ngôi nhà vẫn nhận được ánh sáng và không khí tự nhiên. “Phần mềm” bao gồm các yếu tố tạm thời như giàn che nắng cho không gian vườn trước phòng ngủ. Ở giữa nhà, chúng tôi vẫn chưa lắp thêm giàn che nắng vì chúng có vẻ không cần thiết.

Ngôi nhà có mặt tiền chính hướng về phía Tây – Ô nhiễm tiếng ồn – Khu đất trong dự án này có mặt tiền chính hướng về phía Tây-Tây Nam, đòi hỏi mặt tiền ngôi nhà phải được đóng hoàn toàn sau 2 giờ chiều để tránh nóng. Nhờ có khe hở thông gió, việc đóng mặt tiền không khiến bên trong ngôi nhà có cảm giác ngột ngạt. Vào khoảng 3–4 giờ chiều, chênh lệch nhiệt độ giữa bên trong và bên ngoài ngôi nhà là khoảng 3–4°C, tạo cảm giác tương tự như bước ra khỏi phòng máy lạnh – một luồng nhiệt đáng chú ý ập đến khi người ta bước ra ngoài.

Ngoài ra, khoảng hở thông gió cho phép chủ nhà mở hoặc đóng cổng trước mà không lo lắng về việc thông gió kém. Họ có thể đóng hoàn toàn cổng để tránh tiếng ồn hoặc mở để kết nối với hàng xóm trong hẻm.

Lối đi tự nhiên trong nhà – Đối với những người dành nhiều thời gian ở nhà, việc có không gian xanh để vận động và tập thể dục là điều quan trọng. Trong dự án này, việc đi bộ từ phòng ngủ đến phòng khách qua một khu vườn nhỏ trong ngôi nhà hẹp tạo ra một trải nghiệm thú vị, nuôi dưỡng mối liên hệ giữa con người và thiên nhiên trong không gian sống của họ.