Kiến trúc xanh và các giải pháp cải thiện chất lượng không khí trong nhà ở đô thị
Tiếp nối Hội thảo đã tổ chức tại TPHCM ngày 14/11/20, Tạp chí Kiến trúc tiếp tục phối hợp cùng Công ty Panasonic Air-Conditioning Việt Nam tổ chức Hội thảo “Giải pháp nâng cao chất lượng không khí trong nhà ở đô thị” tại KS Melia Hanoi vào sáng ngày 28/11/2020.
Hội thảo đã thu hút đông đảo hơn 300 khách mời là các chuyên gia, KTS, Kỹ sư từ Hà Nội và các tỉnh, thành lân cận (Bắc Ninh, Hải Phòng, Hưng Yên, Ninh Bình, Thái Bình) cùng đại diện các Chủ đầu tư; đơn vị tư vấn, nhà thầu tham dự. Đến dự hội thảo có sự góp mặt của TS.KTS Phan Đăng Sơn – Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam, Tổng biên tập Tạp chí Kiến trúc; TS.KTS Phạm Khánh Toàn – Vụ trưởng vụ Hợp tác quốc tế, Bộ Xây Dựng; GS.TS.KTS Nguyễn Hữu Dũng – Chủ tịch Hội Môi trường Xây dựng Việt Nam; TS.KTS Ngô Trung Hải – Tổng thư ký Hiệp hội các đô thị Việt Nam; các lãnh đạo cấp cao của Tập đoàn Panasonic và các phóng viên đến từ các cơ quan thông tấn báo, đài.
Phát biểu khai mạc Hội thảo, TS.KTS Phan Đăng Sơn – Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam, Tổng biên tập Tạp chí Kiến trúc đã nhận định: “Cải thiện chất lượng không khí giờ đây đã không thể chỉ còn là các giải pháp đề xuất tự nhiên, kế thừa truyền thống hay là câu chuyện riêng về thiết kế của người KTS nữa! Đó là giải pháp kết hợp tự nhiên – Nhân tạo. Mật độ con người, công trình ở-làm việc- sản xuất- hoạt trí cộng đồng càng cao, thì tính khả thi giải pháp tự nhiên càng thấp. Giải pháp nhân tạo bổ sung khi đó càng nhất thiết và cần tỉ trọng càng lớn. Tất nhiên, công nghệ nhân tạo cần rẻ, sử dụng ít tốn kém và thích dụng, điều đó vẫn là câu hỏi lớn cho những hệ thống chúng ta đang sử dụng phổ cập hiện nay!“. Đồng thời, Ông cũng chia sẽ những băn khoăn về mức độ ô nhiễm đáng báo động tại Hà Nội hiện nay: “Với Hà Nội, một thành phố bụi vào loại dày đặc nhất Việt Nam, với mật độ rất cao ở khu vực nội đô và đang tăng nhanh ở ngay cả khu vực ngoại ô, cũng như ở làng quê không còn yên tĩnh – Việc “cải thiện chất lượng không khí” cho các không gian ở trong nhà và cả ngoài trời đã trở nên bức thiết. Nhất là trong bối cảnh các giải pháp trước hiệu quả còn thấp, không hệ thống, chưa vững chắc về cơ sở cả về khoa học và thực tiễn, cần đề xuất thêm những giải pháp khả thi, góp phần cho “Chương trình chống ô nhiễm không khí” của Hà nội nói riêng & Việt nam nói chung đi đến những bến bờ hiệu quả kể cả về chế tài và thực hành.”
TS. KTS. Phan Đăng Sơn – Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam, Tổng biên tập Tạp chí Kiến trúc phát biểu khai mạc
Với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng sống của người Việt, Ông Kei Taniguchi, Giám Đốc điều hành Panasonic Air-conditioning Việt Nam, đơn vị đồng hành tổ chức cho biết: “Nửa thập kỷ qua, chúng tôi đã và đang cung cấp đa dạng các dòng sản phẩm tới người tiêu dùng Việt, nhưng Công ty Panasonic Việt Nam bắt đầu chuyển hướng kinh doanh từ công ty cung cấp các sản phẩm điện máy trở thành công ty cung cấp các giải pháp chăm sóc sức khỏe toàn diện. Chúng tôi không chỉ bán sản phẩm điện máy, chúng tôi cung cấp các giải pháp ứng dụng công nghệ tối tân để nâng cao chất lượng cuộc sống cho người Việt cũng như giải quyết các vấn đề xã hội của Việt Nam. Hiện nay, vấn đề ô nhiễm không khí đang là một trong những vấn đề cấp thiết của Việt Nam. Chúng tôi mong muốn chung tay với người dân đóng góp cho xã hội Việt Nam để giải quyết những vấn đề này.”
Ông Kei Taniguchi, Giám Đốc điều hành Panasonic Air-conditioning Việt Nam chia sẻ tại Hội thảo
Nâng cao chất lượng không khí – Giải pháp quản lý đô thị và môi trường
Để nâng cao chất lượng không khí trong nhà ở, trước tiên cần nhìn nhận vấn đề cốt lõi là nâng cao chất lượng môi trường bên ngoài công trình, xa hơn nữa là môi trường đô thị, đất nước. Bởi lẽ không khí bên trong và bên ngoài luôn cần được luân chuyển thường xuyên. Nhưng để giải quyết vấn đề này, chúng ta lại cần đến những giải pháp về quy hoạch và thể chế xã hội. Đó cũng là nội dung được thảo luận tại phiên 1 của Hội thảo, với chủ đề: “Nâng cao chất lượng không khí – Giải pháp quản lý đô thị và môi trường“. Phiên tọa đàm đã thu hút đông đảo sự quan tâm, thảo luận giữa khách mời và đại biểu tham dự hội thảo, đặc biệt về vấn đề quy hoạch dẫn đến mất kiểm soát chất lượng không khí hiện nay tại Hà Nội.
Chuyên gia tại tọa đàm: (Từ trái sang phải)
TS.KTS Nguyễn Tất Thắng, Chuyên gia cao cấp Bộ Xây dựng
TS.KTS Ngô Viết Nam Sơn, Chuyên gia quy hoạch, Chủ tịch NgovietArchitect&Planners
TS.KTS Lê Thị Hồng Na – Giảng viên Bộ môn Kiến trúc Trường ĐH Bách Khoa – ĐHQG HCM; Giám đốc Trung tâm R&D, Phúc Khang Corporation
TS.KTS Ngô Viết Nam Sơn nhìn nhận, hiện nay tại Việt Nam vẫn có nhiều khu vực thiên nhiên, chất lượng không khí tốt, hay những đô thị chưa có mật độ dân số cao, quy hoạch theo đúng cách, chất lượng không khí vẫn được đảm bảo, chất lượng không khí không phải vấn đề cần bận tâm. Tuy nhiên, với các đô thị lớn, các yếu tố từ giao thông, xây dựng, mật độ nhà ở đông đúc, chất lượng không khí bị ảnh hưởng lớn. Do đó, để giải quyết vấn đề này, cần có thêm giải pháp về quy hoạch và các sản phẩm công nghệ.
“Kiến trúc cũng là một giải pháp quan trọng trong việc cải thiện chất lượng không khí, nhưng xét trên tầm nhìn vĩ mô, giải pháp về quy hoạch và thể chế kiến trúc mới có thể giải quyết lâu dài được”, TS.KTS Ngô Viết Nam Sơn nhấn mạnh.
Vị chuyên gia này cho rằng, đối với các đô thị lớn, cả về quy hoạch lẫn kiến trúc cần có sự thay đổi, cần có công nghệ hỗ trợ để chúng ta có thể sống chung với mật độ dân số và xây dựng cao, giải pháp thông thoáng ánh sáng tự nhiên. Quy hoạch trồng nhiều cây xanh vẫn khả thi nhưng chỉ phù hợp với đô thị nhỏ, còn với đô thị lớn như TP.HCM và Hà Nội, chúng ta phải có giải pháp bao trùm từ quy hoạch, kiến trúc, nội thất… cần làm sao để gia tăng chất lượng không khí một cách tự nhiên.
KTS Nguyễn Tất Thắng, chuyên gia cao cấp Bộ Xây dựng đưa ra giải pháp bằng cách áp dụng các thể chế pháp lý, ban hành những quy định để quản lý chất lượng môi trường không khí, đặc biệt với đất nước đa dạng về văn hoá như Việt Nam.
Về khía cạnh kỹ thuật, KTS cho rằng nên lồng ghép công nghệ vào các giải pháp thiết kế. Các kiến trúc sư hiện nay thường áp dụng các giải pháp thụ động, để cải thiện chất lượng không khí, nhưng như vậy là chưa đủ. Vì nhìn chung, các giải pháp này vẫn lấy không khí trực tiếp từ môi trường, nhưng chất lượng không khí bên ngoài ở các đô thị lớn hiện nay chưa đảm bảo chất lượng. Vậy nên, việc kết hợp giữa giải pháp kiến trúc và công nghệ là rất cần thiết.
“Không khí trong đô thị Việt Nam bị ô nhiễm. Để giải quyết vấn đề này trên khía cạnh quy hoạch và kiến trúc cần có những sự thay đổi, đặc biệt cần có sự hỗ trợ của công nghệ”, KTS cho hay.
Kiến trúc xanh và các giải pháp cải thiện chất lượng không khí trong nhà ở đô thị
Khi giải quyết vấn đề về chất lượng không khí, ngoài những góc nhìn vĩ mô cũng cần có những nghiên cứu chuyên sâu cùng giải pháp cụ thể. Tại phiên thảo luận tiếp theo, các chuyên gia và khách mời đã tiếp tục thảo luận về: Kiến trúc xanh và các giải pháp công nghệ cải thiện chất lượng không khí.
Diễn giả tại tọa đàm (Từ trái sang phải)
KTS Trần Công Đức – Giám đốc Công ty GMP Asia-Pacific
Ông Kei Taniguchi – Giám đốc điều hành Panasonic Air-conditioning Việt Nam
Ông Nguyễn Duy Phước – Trưởng phòng Thiết kế Công ty Panasonic Air Conditiong Việt Nam
ThS. KS. Đỗ Hữu Nhật Quang – Giám đốc Công ty tư vấn xanh Greenviet, Phó Chủ nhiệm CLB Kiến trúc xanh TPHCM
KTS Trần Công Đức – Giám đốc GMP Asia-Pacific đã giải đáp băn khoăn của đại biểu về các giải pháp kiến trúc kết hợp công nghệ: “Chất lượng không khí trong nhà ở cần kể đến 3 yếu tố: Độ ẩm, lượng bụi có trong không khí và nhiệt độ. Để đáp ứng 3 yếu tố này bằng các giải pháp kiến trúc, chúng ta cần có những nghiên cứu chuyên sâu, để có thể áp dụng đúng, tránh chắp vá. Đặt vấn đề về giải pháp kiến trúc để cải thiện chất lượng môi trường trong vấn đề nhà ở, chúng ta đã biết đến rất nhiều giải pháp nhưng lại chủ yếu các giải pháp này còn nhiều hạn chế do điều kiện khí hậu và thực tế chất lượng cuộc sống ở Việt Nam. Chẳng hạn như giải pháp thông phòng tự nhiên, lấy không khí và ánh sáng trực tiếp từ bên ngoài. Tuy nhiên, khi nhiệt độ hay không khí đạt đến một ngưỡng nào đó, chúng ta vẫn buộc phải đóng cửa, đóng các khu vực thông gió tự nhiên để mở các thiết bị điều hòa, lọc khí. Chính vì vậy, không nên lấy giải phải pháp này, đắp vào giải pháp kia, mà dẫn đến tình trạng lãng phí về sau.”
KTS Trần Công Đức – Giám đốc GMP Asia-Pacific chia sẻ tại Hội thảo
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ô nhiễm không khí gây ra 7 triệu ca tử vong sớm mỗi năm. Số liệu thống kê của Liên hợp quốc cũng cho thấy, mỗi giờ có khoảng 800 ca tử vong do ô nhiễm không khí, trung bình 13 người tử vong mỗi phút, gấp ba lần số tử vong vì sốt rét, bệnh lao và AIDS mỗi năm. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do đô thị hóa, dân số tăng nhanh, nhất là mật độ xây dựng, lượng phương tiện giao thông tăng đột biến. Nguồn gây ô nhiễm không khí chủ yếu đến từ các nguồn tại chỗ, như hoạt động giao thông, xây dựng, sản xuất công nghiệp, đốt rơm rạ, đốt rác và một số nguồn vận chuyển từ xa. Cũng theo WHO, trong số 98 nước bị đánh giá có chất lượng không khí thấp, Việt Nam đứng thứ 15, trong đó, Hà Nội đứng ở mức 7 – Tương đương với mức đáng báo động. Ngày 3/9/2020, AirVisual đã xếp Hà Nội đứng đầu danh sách những thành phố ô nhiễm nhất thế giới với chỉ số AQI 172. Đây không phải lần đầu tiên Hà Nội lọt vào danh sách này, vào cuối năm 2019, chất lượng không khí ở thủ đô nhiều lần chạm ngưỡng nguy hại. Vấn đề nâng cao chất lượng không khí trong nhà ở đô thị tại Việt Nam đã trở thành vấn đề cấp thiết và đã nhận được rất nhiều sự quan tâm của cộng đồng. Hy vọng sau hội thảo, giới hành nghề sẽ tiếp tục có những hoạt động chuyên môn nhằm cải thiện môi trường sống nói chung và chất lượng không khí nói riêng.
T/H
