Kết quả Giải thưởng UIA 2021 của Liên hiệp Hội Kiến trúc sư Thế giới
Vừa qua, Liên hiệp Hội Kiến trúc sư Thế giới (UIA) trao tặng Huy chương vàng và năm giải thưởng khác cho những KTS xuất sắc, có nhiều đóng góp với nền kiến trúc thế giới trong những năm gần đây, tại Đại hội quốc tế UIA, diễn ra ba năm một lần. Sự kiện năm nay là năm đầu tiên đại hội được tổ chức dưới hình thức trực tuyến, tại Rio de Janeiro, Brazil. Trân trọng giới thiệu đến bạn đọc các KTS nhận giải.
Huy chương vàng Giải thưởng UIA 2021 – Paulo Mendes da Rocha
Theo chiều kim đồng hồ, từ bên trái: chân dung, bảo tàng Pinacoteca of the State of São Paulo São Paulo, Brazil (1993), nội thất trung tâm giải trí SESC trên đường 24 de Maio, São Paulo, Brazil (2017), Bảo tàng Điêu khắc Brazil São Paulo, Brazil (1988), và sân thượng SESC, đường 24 de Maio.
Huy chương vàng Giải thưởng UIA 2021 được trao tặng cho kiến trúc sư người Brazil – Paulo Mendes da Rocha, những công trình vượt thời gian của ông đã để lại rất nhiều dấu ấn trong lĩnh vực kiến trúc. Ban giám khảo đánh giá cao sự táo bạo của Mendes da Rocha, bởi những tác phẩm của ông đã nâng kiến trúc lên một tầm cao mới của kĩ thuật. Đồng thời, tác phẩm của ông cũng mang đậm sự toàn vẹn về mặt cá nhân cũng như xã hội. Điều này được phản ánh qua khả năng của ông trong việc vượt qua nhiều giới hạn nhưng vẫn giữ được những nét căn bản thuộc về nền tảng văn hóa quê hương.
Giải Robert Matthew về thiết kế bền vững và nhân văn – Francis Kéré
Chân dung Francis Kéré (trái), Nhà ở Bác sĩ tại Phòng khám Phẫu thuật và Trung tâm Y tế, Burkina Faso.(2014) (phải).
Ban giám khảo trao giải thưởng này cho kiến trúc sư người Burkina Faso – Francis Kéré, vì đã hiện thực hóa được tầm nhìn tưởng như quá không tưởng và thực dụng. Việc sử dụng các kĩ thuật xây dựng địa phương một cách sáng tạo và sự nhạy cảm đối với văn hóa và cộng đồng minh chứng cho sự tôn trọng của ông đối với những giá trị nền tảng cũng như kiến trúc bền vững cho con người.
Giải Jean Tschumi về phản biện kiến trúc – Doğan Kuban
Giải thưởng được trao tặng cho nhà sử học kiến trúc, chuyên gia bảo tồn người Thổ Nhĩ Kì – Doğan Kuban, một “người khổng lồ thầm lặng” trong lĩnh vực học thuật kiến trúc, bảo tồn và khôi phục. Những công trình của ông tập trung vào di sản kiến trúc phong phú ở Istanbul, Kazakhstan, và Turkmenistan. Trong suốt cuộc đời của mình, Kuban đã sáng tác ra hơn 70 tác phẩm góp phần giới thiệu sự hoành tráng và phức tạp của kiến trúc khu vực Thổ Nhĩ Kì, Hồi giáo, và Anatolia đến với thế giới. Ông đã tạo ra một nguồn tài nguyên vô giá, truyền cảm hứng cho vô số học giả cũng như kiến trúc sư tương lai.
Giải Auguste Perret về ứng dụng công nghệ – Anupama Kundoo và Rudy Ricciotti
Anupama Kundoo, góc trên bên trái, và công trình Wall House, Auroville, Ấn Độ (1997 – 2000), góc trên bên phải; Rudy Ricciotti, góc dưới bên trái, và bảo tàng Jean Cocteau tại Menton, Pháp (2011), góc dưới bên phải.
Đây là lần đầu tiên hội đồng giám khảo trao giải thưởng này cho hai kiến trúc sư kiến trúc sư người Ấn Độ – Anupama Kundoo cho sự đổi mới của bà trong việc sử dụng kĩ thuật xây dựng địa phương, tìm nguồn cung ứng vật liệu, cũng như những quy tắc trong xây dựng, đồng thời vẫn đảm bảo phản ứng nhạy bén với môi trường và văn hóa, và kiến trúc sư người Pháp – Rudy Ricciotti cho khả năng sử dụng bê tông thuần thục và sự linh hoạt đáng kinh ngạc về kiểu dáng, gợi nhớ đến chính Auguste Perret.
Giải Patrick Abercrombie cho Quy hoạch và Thiết kế đô thị – Joan Busquets I Grau
Joan Busquets I Grau (trái), và công trình cho Hội đồng thành phố Barcelona City (1983-1989)
Hội đồng giám khảo quyết định trao giải này cho nhà quy hoạch, kiến trúc sư kiêm giáo sư người Tây Ban Nha – Joan Busquets I Grau để ghi nhận tác động xã hội trên quy mô toàn cầu của công trình của ông, đặc biệt là tầm nhìn trong dự án tái tạo đô thị ở vùng Trung tâm cũ của quê hương ông, Barcelona, trong những năm cuối thập niên 80. Đến tận ngày nay, đây vẫn được coi là một dự án xuất sắc, tạo ảnh hưởng đặc biệt lâu dài cho lĩnh vực quy hoạch đô thị cũng như truyền cảm hứng cho những nhà quy hoạch và thiết kế đô thị của thế hệ tương lai.
Giải Vassilis Sgoutas cho việc áp dụng kiến trúc vào cải thiện đời sống ở các vùng miền có đời sống thấp
Giải thưởng này được trao cho 3 nhóm KTS:
- Cặp vợ chồng người Úc – David Kaunitz và Ka Wai Yeung nhận giải cho sự tận tâm của họ dành cho thiết kế sáng tạo và công trình bền vững, dự án được thực hiện với sự tham gia của người dân địa phương.
David Kaunitz & Ka Wai Yeung (trái), Phòng Khám Biripi, New South Wales, Úc (2017) (phải)
- Kiến trúc sư người Nam Phi – Nadia Tromp, được trao giải vì ý thức sâu sắc về cộng đồng dựa trên những giải pháp thiết kế đơn giản và thiết thực, tạo ra những giá trị giúp nâng cao phẩm giá con người cũng như thúc đẩy sự gắn kết tập thể.
Nadia Tromp (trái), và dự án phòng khám Westbury, Johannesburg, Nam Phi (2017)
- Kiến trúc sư người Trung Quốc – Jiansong Lu, người có cách tiếp cận thực tiễn và thanh lịch đối với những công nghệ kiến trúc hiện đại, đã giúp cải thiện chất lượng cuộc sống cho người tộc Huayao, Trung Quốc, một dân tộc thiểu số sống ở vùng núi Xuefeng thuộc địa phận tỉnh Hồ Nam.
Jiansong Lu (trái), và Bếp của Gia đình 1 (Kitchen of Family 1), một phần của các dự án xóa đói giảm nghèo, tỉnh Hồ Nam, Trung Quốc (2013-2021)
Giải danh dự
Ngoài 6 giải thưởng lớn, ban giám khảo trao hai giải danh dự cho Kiến trúc sư người Ấn Độ – Brinda Somaya, người đã áp dụng triết lý “kiến trúc sư có vai trò như người giám hộ” cho các công trình kiến trúc, bảo tồn và trùng tu của bà và Nhóm kiến trúc sư người Ba Lan – Biuro Projektów Lewicki Łatak, đã tạo ra không gian đảm bảo lợi ích cho cả những người khuyết tật một cách vừa chu đáo vừa thiết thực.
Thu Vân – Thu Thủy (Biên dịch từ tài liệu của Ban tổ chức UIA)/Tạp chí kiến trúc
