(Tạp chí KTVN) – Trong vòng ba thập kỷ trở lại đây, quá trình đô thị hóa đang gia tăng nhanh chóng tại Việt Nam. Tỷ lệ đô thị hóa được dự báo sẽ tăng từ 33% vào năm 2014 lên 40% vào năm 2020. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra một số thách thức cho các đô thị như bất bình đẳng thu nhập, phát triển phi chính thức, thiếu hụt hạ tầng và dịch vụ cơ bản, suy thoái tài nguyên thiên nhiên và ô nhiễm môi trường.
Bối cảnh
Báo cáo năm 2010 của Chương trình Định cư Con người Liên Hợp Quốc (UN-Habitat) chỉ ra rằng, quản lý chất thải rắn luôn là một trong năm thách thức lớn nhất đối với các nhà quản lý đô thị, tác động đến tăng trưởng bền vững, nhưng lại ít được quan tâm hơn so với các vấn đề khác. Tại Việt Nam, theo khảo sát của Bộ Tài nguyên và Môi trường, gần 70% các thành phố xác định quản lý chất thải rắn là một trong những vấn đề trọng tâm của công tác bảo vệ môi trường. Chỉ tính chất thải rắn (CTR) sinh hoạt phát sinh ở các đô thị đã chiếm đến hơn 50% tổng lượng CTR sinh hoạt của cả nước mỗi năm.Phương pháp xử lý chủ yếu là chôn lấp, ủ sinh học làm phân hữu cơ và công nghệ đốt mới có gần đây. Hoạt động tái chế rác thải vẫn còn nhỏ lẻ, phần lớn mang tính tự phát, chưa được quản lý và kiểm soát chặt chẽ nên có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường rất cao.
Có thể nói, việc quản lý CTR tại các đô thị Việt Nam còn gặp nhiều vướng mắc như thiếu vốn và công nghệ, ý thức người dân chưa cao, quy hoạch đô thị không đồng bộ, hệ thống pháp lý cần được tăng cường hơn về phân công, phân cấp, năng lực quản lý kỹ thuật của địa phương chưa đáp ứng được nhu cầu.Ngoài ra, hiệu quả hoạt động của các dự án công nghệ với vốn đầu tư lên đến hàng ngàn tỉ đồng vẫn còn là dấu hỏi lớn. Công nghệ nước ngoài phần lớn không phù hợp do điều kiện không phù hợp về chất thải rắn (thời tiết, thói quen sinh hoạt). Nguồn lực trong nước còn gặp nhiều bất cập phải hoàn thiện công nghệ mới có khả năng nhân rộng.
Với mục tiêu hỗ trợ Chính phủ Việt Nam giải quyết các thách thức trong khu vực đô thị, trong khuôn khổ dự án “Tăng cường phối hợp các cấp thúc đẩy phát triển các-bon thấp” (V-LED) – một phần của Sáng kiến Biến đổi Khí hậu Quốc tế được tài trợ bởi Bộ Môi trường Đức, và nhân Ngày Định cư Thế giới 1 tháng 10 với chủ đề Quản lý Rác thải Đô thị, UN-Habitat phối hợp với Học viện Cán bộ Quản lý Xây dựng và Đô thị tổ chức hội thảo “Giải pháp Công nghệ trong Xử lý rác: Hướng tới một nền kinh tế tuần hoàn và cac-bon thấp” vào ngày 01 tháng 10 năm 2018. Hội thảo có sự tham gia của các Bộ ban ngành, các tổ chức phát triển, các nhà tài trợ, các đơn vị nghiên cứu, các tổ chức cộng đồng, khu vực tư nhân và đặc biệt là các thành phố, nhằm chia sẻ kinh nghiệm sáng tạo trong xử lý rác thải và thảo luận các giải pháp để đưa công nghệ đi vào cuộc sống, tăng cường tính sở hữu và cam kết của địa phương.
Mục tiêu
- Kỷ niệm Ngày Định cư Thế giới, 1 tháng 10, hướng tới các giải pháp sáng tạo trong lĩnh vực Quản lý Chất thải Đô thị nhằm Giảm phát thải
- Cập nhật thông tin, kiến thức về thực trạng xử lý chất thải rắn tại đô thị và nông thôn Việt Nam, đặc biệt trong các lĩnh vực (i) đầu tư và (ii) công nghệ có thể hỗ trợ chính quyền trung ương và địa phương nâng cao năng lực thông qua xây dựng sáng kiến phát triển phát thải thấp
- Chia sẻ các mô hình sáng tạo và thành công trong xử lý chất thải rắn tại đô thị và nông thôn hướng tới nền kinh tế tuần hoàn (sinh thái) và các bon thấp
- Thảo luận các vấn đề còn tồn tại trong lĩnh vực xử lý chất thải rắn chưa hiệu quả và lãng phí nguồn lực
- Đề xuất các giải pháp về quản lý Nhà nước trong ứng dụng công nghệ xử lý chất thải rắn và lựa chọn công nghệ phù hợp với nguồn lực địa phương
Chương trình
08:00-08:30: Đăng ký đại biểu
08:30-08:45: Phát biểu chào mừng và khai mạc
- Đại diện cơ quan Trung ương (TBC)
- Đại diện Học viện Cán bộ Quản lý Xây dựng và Đô thị
- TS Nguyễn Quang, Giám đốc Chương trình UN-Habitat
08:45-09:15: Bài chủ điểm: Vấn đề xử lý rác thải tại Việt Nam: Thực trạng và Khuyến nghị (Phó GS.TS Vũ Thị Vinh, Nguyên Tổng Thư ký Hiệp hội Đô thị Việt Nam)
09:15-09:40: Công nghệ sản xuất năng lượng sạch và cac-bon hữ cơ từ chất thải rắn (Đại diện Sa mạc Xanh)
09:40-09:55: Kiểm soát khí furan và đio-xin trong công nghệ xử lý rác thải (TS Doãn Hòa Thắng)
09:55-10:10: Các công nghệ đốt rác chưa được kiểm duyệt (KTS Trần Huy Ánh)
10.10-10:25: Nghỉ giải lao
10:25-10:40: Dự án của UNESCO: Giải pháp sáng tạo: Tái chế rác thải thành tác phẩm nghệ thuật (Đại diện UNESCO)
10:40-10:55: Dự án của UNIDO: Giới thiệu giải pháp công nghệ sáng tạo trong xử lý và tái chế chất thải nhựa (Đại diện UNIDO)
10:55-12:15: Thảo luận
12:15-12:30: Phát biểu bế mạc (TS Nguyễn Quang, Giám đốc Chương trình UN-Habitat)
PV
