Sun house – Ngôi nhà mặt trời
(Văn bản mô tả do KTS cung cấp) – Sun house là một ngôi nhà nhỏ nép mình dưới những tán cây trên một con đường yên bình ở thành phố biển xinh đẹp Cam Ranh thuộc tỉnh Khánh Hòa.
Ngôi nhà là ước mơ của những đứa con xa quê lập nghiệp nay muốn trở về cùng nhau đóng góp công sức xây dựng một chốn an yên mới cho ba mẹ già nơi quê nhà. Họ đã tìm đến Space+ với mong muốn có được một ngôi nhà với hình thức tối giản – đương đại nhưng vẫn đáp ứng đầy đủ các nhu cầu công năng cơ bản với mức chi phí xây dựng tiết kiệm nhất có thể.
Từ những mong muốn đó, chúng tôi đã thảo luận và tìm kiếm các giải pháp để có thể vẫn giữ được đầy đủ tinh thần và ý tưởng của thiết kế nhưng đảm bảo chi phí xây dựng nằm trong giới hạn mà gia chủ đã đề ra.
Sun house – Space+ Architetcure
Ngôi nhà được lựa chọn với hình dáng mái dốc nhấp nhô hài hòa cùng với những mái nhà truyền thống của cư dân lân cận, cũng như gợi lại hình dáng của những dải núi bên bờ vịnh Cam Ranh. Độ dốc mái cũng giúp việc thoát nước mưa nhanh hơn và hạn chế thấm dột, thích ứng với các cơn mưa nhiệt đới có lưu lượng lớn và dai dẳng.
Hình dáng ngôi nhà hài hòa cùng bối cảnh đô thị và cảnh quan thiên nhiên vịnh Cam Ranh
Mặt chính công trình nằm ở hướng Đông Bắc, chịu ảnh hưởng bởi những tia nắng xiên buổi sáng gây nóng và chói mắt ảnh hưởng đến tiện nghi thị giác cho người sử dụng do đó các giải pháp che chắn cần được quan tâm. Hệ cửa lùa hai lớp ở mặt trước của tầng 2 được lấy cảm hứng từ những tấm phên liếp, mành tre truyền thống với lớp lam nhôm sọc đứng phía ngoài có tác dụng khuếch tán ánh sáng, giảm độ chói kết hợp cùng lớp kính bên trong ngăn chặn mưa tạt và côn trùng xâm nhập.
Sơ đồ thông gió và chiếu sáng tự nhiên của ngôi nhà
Ở tầng trệt phía trước phòng khách một mái hiên vươn ra 2 mét tạo thành không gian đệm che chắn nắng và mưa mà không làm cản trở tầm nhìn từ bên trong nhà ra sân trước.
Mặt tiền nhà với hệ cửa 2 lớp và mái hiên che nắng Đông
Ở mặt sau nhà các mảng tường đặc được tạo ra nhằm hạn chế tối đa bức xạ mặt trời hướng Tây Nam vô cùng nóng bức. Tuy nhiên do phía sau nhà lại mở ra một khu vườn lớn với những cây cổ thụ lâu năm xanh mát nên những khung cửa sổ nhỏ cũng được thêm vào để gia chủ có thể ngắm khu vườn từ bên trong ngôi nhà như những bức tranh, các khung cửa sổ này cũng được tích hợp hệ cửa 2 lớp để ngăn chặn nắng Tây khi cần thiết.
Cửa sổ lớn nhìn ra sau vườn và có thêm hệ lam che nắng Tây khi cần
Một trong những không gian đáng chú ý nhất của Sun house có lẽ là khu vực bếp ăn. Thông thường trong các ngôi nhà Việt, khu bếp thường được đặt ở phía sau hoặc bên hông nhà (chái nhà), cách bố trí này vốn do những ảnh hưởng từ cách nấu nướng truyền thống thường có nhiều mùi và các chất đốt dễ gây cháy như: than, củi… vì vậy gian bếp thường được xem như là một không gian phụ trợ và ít có sự chăm chút về mặt hình thức như những không gian khác.
Tuy nhiên trong ngôi nhà này, không gian bếp ăn lại được đặt ngay trung tâm và phía dưới giếng trời nhằm giúp tăng sự tương tác của các giác quan theo chiều ngang và chiều đứng. Nơi đây khi những người con từ phương xa quay về có thể quây quần bên nhau, nhìn thấy và trao đổi với nhau từ mọi hướng cho dù đang ở dưới trệt hay trên lầu đều có thể cảm nhận được không khí ấm cúng của gia đình bên gian bếp ăn.
Khu bếp ăn ở trung tâm ngôi nhà
Gian bếp được chăm chút một cách kỹ lưỡng và đặt ở trung tâm cũng như là sự tri ân đến những người phụ nữ, người bà, người mẹ trong gia đình đã nuôi lớn những đứa con bằng tình yêu thương vô bờ bến.
Một trong những nét đặc biệt mà chúng tôi đặt tên cho ngôi nhà là Sun house chính là một giếng trời “skylight” hình tròn được sơn màu cam ngay phía trên khu vực bếp ăn. Bằng cách này toàn bộ trung tâm ngôi nhà sẽ được chiếu sáng một cách tự nhiên qua một mặt trời nhân tạo thu nhỏ, giếng trời này đồng thời như một chiếc đồng hồ của thiên nhiên giúp gia chủ cảm nhận được dòng thời gian trôi qua trong ngày bằng những ánh nắng liên tục biến đổi thành những bóng đổ trải dài lên những bức tường bên trong nhà.
Bóng đổ mặt trời giúp cảm nhận được thời gian
Về công năng, giếng trời này cũng là nơi giúp cho khu vực bếp ăn được thông thoáng nhờ hiệu ứng ống khói “stack effect”, khói bếp và mùi nấu ăn sẽ bị hút lên phía trên và thoát ra bên ngoài nhà.
Phòng khách và khu vực bếp ăn được kết hợp thành một không gian mở tạo cảm giác rộng rãi tiện nghi dù đây chỉ là một ngôi nhà ống với chiều rộng chỉ có 5m.
Phòng khách kết hợp với khu vực bếp ăn thành một không gian mở
Phòng ngủ ông bà được đặt ở trệt để thuận tiện cho việc đi lại và nghỉ ngơi, cũng như có một tầm nhìn rộng mở hướng ra khu vườn cây lâu năm xanh mát phía sau nhà. Từ bên trong phòng ngủ, ông bà cũng vẫn có thể quan sát được toàn bộ phía trước nhà qua khung cửa sổ.
Trên tầng 2, phòng ngủ con cái và phòng ngủ khách được đặt phía sau để tạo sự riêng tư, tránh tiếng ồn từ con đường trước nhà. Phòng thờ bố trí phía trước nhà phù hợp với phong thủy Á Đông và nơi đây cũng được xem như là một nơi tĩnh lặng, uống trà thư giãn ngắm nhìn đường phố. Hai không gian trước và sau nhà kết nối với nhau bằng một chiếc cầu treo thép được lát bằng những thanh gỗ có khoảng hở mang đến cảm giác nhẹ nhàng khi di chuyển qua lại cũng như không cản trở sự đối lưu không khí và ánh sáng tự nhiên từ giếng trời.
Cầu treo bằng thép kết nối không gian trước và sau nhà
Phần lớn vật dụng bên trong ngôi nhà như giường, tủ, bàn ghế, tủ thờ,… được tái sử dụng từ những đồ dùng từ ngôi nhà cũ vốn mang nhiều kỷ niệm và giá trị về tinh thần mà ông bà đã sử dụng và gìn giữ từ hàng chục năm trước giúp mang đến sự thân thuộc và gần gũi bên trong một ngôi nhà hoàn toàn mới.
Bàn ghế cũ được tái sử dụng mang nhiều kỷ niệm
Ngay cả cây mai cổ phía trước hiên nhà cũng là một điều thú vị, được ông bà trồng từ nhỏ và cây cũng như một người bạn lớn lên cùng tuổi thơ của những người con. Hiểu được sự yêu mến của gia đình dành cho người bạn nhỏ này, chúng tôi đã cố gắng gìn giữ để cây có thể sống và phát triển tốt nhất trong quá trình thi công vốn nhiều khó khăn và rủi ro có thể tác động. Ngày công trình hoàn thành, những lộc non vẫn đơm ra xanh mát như lời nhắn nhủ rằng cây vẫn sẽ tiếp tục là một người bạn đồng hành cùng gia đình, hứa hẹn cho một mùa hoa rực rỡ vào ngày Tết truyền thống Việt Nam sắp đến.
Cây mai cổ lớn lên cùng tuổi thơ của những đứa con
KTS. Trần Công Danh (chủ trì thiết kế từ Space+ Architecture) chia sẻ:
Sun house là ngôi nhà ống nhỏ điển hình trong các đô thị Việt Nam với mức kinh phí đầu tư hạn chế (nhưng lại phù hợp với phần lớn thu nhập trung bình của đại đa số người Việt) nên các giải pháp thiết kế – thi công đều được tính toán một cách cẩn thận và chi tiết để hạn chế tối đa các phát sinh cho đến khi ngôi nhà hoàn thiện nhằm đảm bảo nằm trong mức đầu tư ban đầu đề ra.
Các giải pháp kiến trúc bền vững cũng được áp dụng như thông gió tự nhiên xuyên phòng, chiếu sáng tự nhiên giúp ngôi nhà luôn thoáng mát, không cần phải sử dụng máy lạnh hay đèn chiếu sáng vào ban ngày góp phần tiết kiệm năng lượng – chi phí vận hành. Vật liệu sử dụng cho ngôi nhà cũng là những vật liệu thân thiệt và tái chế như đá mài, gạch bông gió địa phương với giá thành hợp lý nhưng mang đến hiệu quả cao về công năng sử dụng.
Vật dụng từ ngôi nhà cũ cũng được tái sử dụng hoàn toàn giúp tiết kiệm được chi phí nhưng vẫn mang đến cảm giác thân thuộc cho gia chủ và phù hợp với thiết kế tổng thể ngôi nhà.
Ngôi nhà với kiến trúc hiện đại tối giản nhưng được tiếp thu và lấy cảm hứng từ kiến trúc truyền thống nhiệt đới, hài hòa với bối cảnh đô thị xung quanh, tạo nên một không gian sống đương đại, tiện nghi cho gia chủ nhưng không xa rời lối sống và văn hóa người Việt.
Thông tin công trình
Sun house – Ngôi nhà mặt trời
Địa điểm: Cam Ranh, Khánh Hòa, Việt Nam
Diện tích khu đất: 125m2
Thiết kế: SPACE+ Architecture (http://spaceplus.design/)
Kiến trúc sư chủ trì: Trần Công Danh
Quản lý dự án: KTS. Trần Thảo Xuân Phương
Khai triển kỹ thuật: KTS. Trần Ngọc Lưu
Nhà thầu thi công: KTS Nguyễn Văn Đạt – We Architects
Hoàn thành: 11/2022
