Xây dựng quy hoạch khu công nghiệp đồng bộ với phát triển đô thị, dịch vụ

Thống kê đến cuối năm 2020, cả nước có 381 khu công nghiệp (KCN), khu chế xuất (KCX) được thành lập với tổng diện tích quy hoạch 114.000ha, trong đó, diện tích đã được giao đất và đưa vào sử dụng 90.800ha, chiếm 2,31% diện tích đất phi nông nghiệp, tăng 18.800ha so với năm 2010.

Trong đó, đất KCN được chia thành 6 vùng gồm, vùng Trung du và miền núi phía Bắc đã thành lập 30 KCN với diện tích 7.000ha; Vùng đồng bằng sông Hồng đã thành lập 94 KCN với diện tích 26.000ha; Vùng Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung đã thành lập 68 KCN với diện tích 22.000ha; Vùng Tây Nguyên đã thành lập 10 KCN với diện tích 2.000ha; Vùng Đông Nam bộ đã thành lập 119 KCN với diện tích 44.000ha; Vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã thành lập 60 KCN với diện tích 13.000ha.

Đối với các KCN đã đi vào hoạt động, tỷ lệ lấp đầy bình quân khoảng 75%, riêng KCX Linh Trung III (tỉnh Tây Ninh) và KCX Linh Trung II, KCX Linh Trung (TP. Hồ Chí Minh) đều có tỷ lệ lấp đầy đạt 100%, KCX Tân Thuận có tỷ lệ lấp đầy đạt 81%.

Theo các chuyên gia bất động sản, mặc dù chịu ảnh hưởng mạnh mẽ của dịch Covid-19 gần đây tại Việt Nam, các dự án KCN mới vẫn tiếp tục được phát triển và các dự án công nghiệp trọng điểm đã bắt đầu hoạt động. Trong đó, nhu cầu đất công nghiệp sẽ tiếp tục tăng cao trong nửa cuối năm 2021 và 2022 bởi dòng vốn FDI và vốn mở rộng sản xuất đang diễn ra mạnh mẽ. Năm 2021, đã có thêm nhiều thương vụ sáp nhập/mua lại doanh nghiệp cũng như nguồn cung đất công nghiệp mới, giúp thu hút nhiều nhà cung cấp, nhà thầu phụ cũng như mở ra cơ hội cho ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam…

Thực hiện Luật Quy hoạch, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật có liên quan đến quy hoạch và các nghị quyết của Quốc hội liên quan tới công tác quy hoạch, Chính phủ đã tổ chức lập Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 để đảm bảo quỹ đất đáp ứng mục tiêu phát triển của đất nước trong thời gian tới.

Trong đó, Việt Nam sẽ dành khoảng 205,8 nghìn ha làm KCN, bao gồm khoảng 60% là đất trực tiếp sản xuất công nghiệp, còn 40% diện tích xây dựng cơ sở hạ tầng trong KCN gồm: giao thông, điện, nước, khu xử lý chất thải, cây xanh…, tăng 115 nghìn ha so với năm 2020 (kể cả diện tích 95 KCN nằm trong các KKT ven biển và các KKT cửa khẩu).

Dự kiến, đất KCN quy hoạch sẽ được phân bổ theo các vùng đó là: Vùng Trung du và miền núi phía Bắc 15,17 nghìn ha (58 KCN); Đồng bằng sông Hồng 52,21 nghìn ha (142 KCN); Vùng Bắc Trung bộ và Duyên hải miền Trung 47,93 nghìn ha (111 KCN); Vùng Tây Nguyên 3,73 nghìn ha (17 KCN); Vùng Đông Nam bộ 59,01 nghìn ha (127 KCN); Vùng Đồng bằng sông Cửu Long diện tích 27,74 nghìn ha (103 KCN).

Việc hình thành các KCN trên các địa bàn lãnh thổ cũng phải đáp ứng các điều kiện và tiêu chí như: Phát triển về số lượng và quy mô KCN phải đảm bảo bền vững, tuân thủ nguyên tắc phát huy thế mạnh địa phương, tạo điều kiện liên kết phát triển kinh tế vùng, cụm liên kết ngành; không dàn đều theo địa giới hành chính. Thúc đẩy phát triển KCN theo chiều sâu, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động; chuyển dịch cơ cấu dự án trong KCN thông qua đổi mới công nghệ, nâng cao giá trị gia tăng và thân thiện với môi trường.

Bên cạnh đó, Dự thảo cũng quy định, sẽ giảm diện tích hoặc đưa ra khỏi quy hoạch những KCN không triển khai, không còn phù hợp với yêu cầu phát triển; hạn chế bổ sung quy hoạch KCN trên đất trồng lúa 2 vụ, đất rừng sản xuất, đất tập trung dân cư và chưa có trong quy hoạch sử dụng đất. Xây dựng quy hoạch KCN phải gắn đồng bộ với phát triển đô thị, dịch vụ, phân bố dân cư và nhà ở trong một phương án tổng thể, thống nhất, làm cơ sở cho việc thu hút đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng trên cơ sở lợi thế, điều kiện và khả năng thực hiện.

Đồng thời, Việt Nam đặt kế hoạch trong những năm tới sẽ đẩy mạnh phát triển một số ngành công nghiệp nền tảng, như: công nghiệp năng lượng, cơ khí chế tạo, luyện kim, hoá chất, phân bón, vật liệu…