Dự án đường Đất Sét – Bến Củi: Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Tây Ninh đã làm hết trách nhiệm?
Được biết, Sở Tài Nguyên và Môi Trường tỉnh Tây Ninh là cơ quan kiểm tra, hướng dẫn, đơn vị thực hiện theo đúng quy định, tuy nhiên mới đây Chủ tịch UBND huyện Dương Minh Châu đã phải ban hành quyết định thu hồi các quyết định đã ban hành trước đó với lý do “Quyết định thu hồi đất chưa đảm bảo thời gian thu hồi đất theo quy định pháp luật”, “để thực hiện quy trình thủ tục thu hồi đất đảm bảo theo quy định của pháp luật”.
Niêm yếu công khai một hộ biết, đại diện?
Theo hồ sơ người dân cung cấp, nội dung Biên bản về việc công khai dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư vào ngày 10/7/2020 do Trung tâm phát triển quỹ đất huyện phối hợp với UBND xã Lộc Ninh niêm yết công khai dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư để giải phóng mặt bằng thực hiện công trình: Đường Đất Sét – Bến Củi, đoạn từ Suối Hùng đến Trường Tiểu Học Lộc Hiệp: 114 hộ gia đình, cá nhân, thuộc xã Lộc Ninh, huyện Dương Minh Châu, tỉnh Tây Ninh như sau: 1, Công khai phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (phương án bồi thường hỗ trợ về đất, phương án bồi thường hỗ trợ về nhà, vật kiến trúc và hoa màu, cây trái, phương án hỗ trợ), 2, Địa điểm niêm yết công khai (tại trụ sở UBND xã Lộc Ninh, Văn phòng ấp Lộc Hiệp và Lộc Thuận). Trong đó, thành phần tham gia có ông Nguyễn Văn Sanh – Giám đốc trung tâm phát triển quỹ đất huyện; ông Nguyễn Khắc Điệp – Chủ tịch UBND xã Lộc Ninh; ông Nguyễn Đắc Thịnh – Chuyên viên Trung tâm phát triển quỹ đất huyện; ông Nguyễn Hoàng Minh – Công chức Địa chính – Xây dựng xã Lộc Ninh; ông Huỳnh Văn Duy – Mặt trận tổ quốc xã Lộc Ninh; và ông (bà) Phan Thị Nhiễu – Đại diện hộ dân.
Biên bản kết thúc niêm yết công khai dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư ngày 4/08/2020, có nội dung “Các hộ gia đình, cá nhân và tổ chức có đất trong dự án thống nhất với dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và đã được niêm yết công khai”.
Ngày kết thúc niêm yết công khai dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư là ngày 4/8/2020, bao gồm các thành phần tham dự nêu trên đồng thời có thêm một nội dung khiến người dân vô cùng bất ngờ là “Các hộ gia đình, cá nhân và tổ chức có đất trong dự án thống nhất với dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và đã được niêm yết công khai”.
Đáng chú ý, khoảng thời gian tháng 3, tháng 4 năm 2020 thì tài khoản Facebook có tên Huỳnh Văn Duy đã đăng tải thông tin trong nhóm Lộc Ninh Suối Hùng, trong đó có nhiều nội dung cho thấy đã có đến 5 đợt chi hỗ trợ, bồi thường thực hiện công trình đường Đất Sét – Bến Củi cùng với đó là nhiều hình ảnh, nội dung số tiền đã chi trả. “MTTQ xã Lộc Ninh giám sát việc cấp phát tiền bồi thường, hỗ trợ thực hiện dự án nâng cấp đường Đất Sét – Bến Củi; Ngày 27/04/2020 tại Hội trường UBND xã Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam xã Lộc Ninh đã tổ chức giám sát việc chi hỗ trợ, bồi thường thực hiện công trình đường Đất Sét – Bến Củi đợt 5 cho các hộ dân thuộc ấp Lộc Thuận và ấp Lộc Hiệp xã Lộc Ninh có đất và vật kiến trúc nằm trong dự án.
Được biết trong đợt này có 37 hộ dân được mời đến nhận tiền và đã có 22/37 hộ đến nhận với số tiền là 4.843.370.352đ. Qua giám sát nhìn chung Hội đồng bồi thường đã cấp phát cho nhân dân qua 5 đợt được 174 hộ, với tổng số tiền là 15.086.437.807đ cho nhân dân kịp thời đúng quy định, các hộ dân đến nhận tiền đều động thuận cao”, Facebook Huỳnh Văn Duy đăng tải nội dung vào ngày 28/4/2020.
Tài khoản Facebook có tên Huỳnh Văn Duy đã đăng tải thông tin trong nhóm Lộc Ninh Suối Hùng, trong đó có nhiều nội dung cho thấy đã có đến 5 đợt chi hỗ trợ, bồi thường thực hiện công trình đường Đất Sét – Bến Củi
Đối chiếu về mặt thời gian, có thể thấy những thông tin đăng tải của Facebook Huỳnh Văn Duy vào thời điểm tháng 3 và tháng 4 của năm 2020 là trước thời gian công khai dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư. Bởi, tới tận ngày 10/7/2020 thì Trung tâm phát triển quỹ đất mới phối hợp với UBND xã Lộc Ninh thực hiện công khai niêm yết dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và kết thúc niêm yết vào ngày 4/8/2020. Nếu đúng như thông tin tài khoản Facebook Huỳnh Văn Duy đưa thì việc đền bù, hỗ trợ đã được thực hiện rồi Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Dương Minh Châu mới tiến hành “hợp thức hóa” hồ sơ.
Trong khi đó, một số hộ dân phản ánh về vấn đề này cho biết, họ không hề hay biết việc, địa phương niêm yết công khai dự thảo các phương án bồi thường, hỗ trợ. “Không được nghe cũng không ai thông báo, nói chung là không có biết gì về vấn đề niêm yết công khai; cũng không ủy quyền cho ai về thống nhất nội dung dự thảo; không nghe thông báo cũng không nghe loa phát thanh”, bà Trần Thị Thanh Thảo nói về việc không được biết thông tin gì về công khai niêm yết dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ.
Liên quan đến vấn đề công khai, niêm yết, Luật sư Trần Minh Hùng – Đoàn Luật sư TP.HCM cho biết, “Mục đích của việc này nhằm tổng hợp tất cả ý kiến từ người dân để thực hiện đối thoại trực tiếp, thỏa thuận để người dân toàn ý chấp nhận phương án bồi thường, hoàn tất việc hồ sơ bồi thường giải phóng mặt bằng. Như vậy, việc niêm yết công khai đó là chưa đảm bảo theo đúng quy trình mà pháp luật quy định. Các hộ dân có liên quan chỉ có hộ bà Nhiễu có xác nhận trong Biên bản làm việc, các hộ dân còn lại đều không biết việc này và không ủy quyền cho cá nhân nào khác để tham gia buổi làm việc về giải quyết phương án bồi thường. Quy trình này vi phạm nghiêm trọng về thành phần tham gia buổi làm việc và địa điểm niêm yết”.
Luật sư Trần Minh Hùng – Đoàn Luật sư TPHCM trả lời báo chí
Cũng theo Luật sư Hùng “Biên bản về việc công khai dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư và Biên bản về việc kết thúc niêm yết công khai dự thảo phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư chỉ có một chữ ký của hộ gia đình bà Phan Thị Nhiễu là không đúng quy định pháp luật. Trong các buổi làm việc này và trong biên bản làm việc phải có ý kiến và xác nhận của các hộ gia đình có quyền lợi liên quan. Việc một hộ gia đình đại diện cho các hộ còn lại phải được lập thành văn bản về việc ủy quyền, nhưng các hộ dân khác đều không biết việc niêm yết này nên việc ủy quyền là không có. Các buổi làm việc này không khách quan, minh bạch về thủ tục và nội dung của buổi làm việc. Theo tôi, UBND xã cần phải thực hiện lại các thủ tục này để lắng nghe ý kiến, nguyện vọng của các hộ dân nhằm đạt được sự thống nhất trong phương án giải quyết bồi thường, giải phóng mặt bằng”.
Thu hồi đất ở nông thôn đền bằng giá đất trồng cây lâu năm
Theo hồ sơ hộ ông Kiều Lê Mộng Xuyên cung cấp, ông Xuyên chỉ nhận được Thông báo thu hồi đất số 1467/TB-UBND ngày 4/10/2019 của UBND huyện Dương Minh Châu, thông báo này ghi “diện tích đất dự kiện thu hồi 89,2m2, loại đất đang sử dụng: Đất ở nông thôn”. Còn Bản chi tiết bồi thường, hỗ trợ có con dấu của Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Dương Minh Châu (chi tiết bồi thường này, không có ngày tháng năm, cũng không có chữ ký). Tuy nhiên, bản chỉ tiết bồi thường lại chia diện tích đất bị thu hồi của ông Xuyên làm 02 loại đất là đất ở nông thôn và đất trồng cây lâu năm (Đất ONT 85,5m2, đất CLN 3,7m2), trong khi đó, toàn bộ 295m2 đất của ông Xuyên đã được chuyển đổi thành đất ở tại nông thôn theo Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất số AK617605.
Bản chi tiết bồi thường, hỗ trợ “cào bằng” giá đất ở nông thôn và giá đất trồng cây lâu năm với mức giá 300.000đồng/m2.
Chưa dừng lại ở đó, Bản chi tiết bồi thường, hỗ trợ này lại “cào bằng” giá đất ở nông thôn và giá đất trồng cây lâu năm với mức giá 300.000đồng/m2. Cụ thể, giá bồi thường của 85,5m2 đất ở nông thôn nhân với đơn giá 300.000 đồng/m2 thành tiền là 25.650.000 đồng còn 3,7m2 đất trồng cây lâu năm nhân với đơn giá 300.000 đồng/m2 thành tiền là 1.110.000 đồng. Số tiền bồi thường về đất của ông Xuyên nhận được là 26.760.000 đồng.
Quyết định 245/QĐ-UBND về việc phê duyệt giá đất cụ thể để bồi thường đất thực hiện công trình đường Đất Sét – Bến Củi, huyện Dương Minh Châu.
Theo Luật sư Hùng, “ông Xuyên đã đáp ứng đủ điều kiện được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất vì mục đích phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng (Cụ thể ở đây: Đất không phải là đất thuê trả tiền thuê đất hàng năm; ông Xuyên có Giấy chứng nhận QSDĐ). Cho nên, ông Xuyên phải được bồi thường giá đất tính theo Quyết định 245/QĐ-UBND tỉnh Tây Ninh về Phê duyệt giá đất cụ thể để bồi thường thực hiện công trình đường Đất Sét – Bến Củi .Nhưng theo vụ việc, giá đất theo phương án bồi thường cho ông Xuyên là 300.000 đồng/m2 , như vậy là chưa đúng quy định pháp luật”.
“Căn cứ khoản 6 Điều 17 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai: “Người có đất thu hồi, tổ chức, cá nhân có liên quan có quyền khiếu nại về việc thu hồi đất theo quy định của pháp luật về khiếu nại”. Như vậy, trong trường hợp việc bồi thường thu hồi đất không thỏa đáng, NSDĐ không đồng ý với quyết định thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, không đồng ý với giá đất bồi thường tại thời điểm thu hồi… thì có thể khiếu nại đến cơ quan có thẩm quyền. Cụ thể là khiếu nại đến Chủ tịch UBND huyện Dương Minh Châu”, Luật sư Hùng nói thêm.
Dân mất thêm đất khi UBND huyện Dương Minh Châu ký quyết định cưỡng chế
Theo hồ sơ PV có được, gia đình bà Thêu nhận được Thông báo thu hồi đất, diện tích đất dự kiến thu hồi dự kiến là 150,8m2, loại đất đang sử dụng là Đất ở nông thôn. Tuy nhiên bà Thêu nhận thấy việc đền bù, hỗ trợ là chưa thỏa đáng nên chưa đi nhận tiền đền bù, hỗ trợ thì ngày 06/04/2021 Chủ tịch UBND huyện Dương Minh Châu đã ký quyết định cưỡng chế thu hồi đất. Điều đáng nói, diện tích đất mà quyết định cưỡng chế ban hành lại dôi ra đến gần 30m2 tức là 181,6m2 chứ không phải là 150,8m2 đất như trong thông báo thu hồi và chi tiết bồi thường đã đưa cho người dân trước đó (bản chi tiết bồi thường này không có ngày tháng năm, không có con dấu, cũng không có chữ ký).
Thông báo thu hồi đất số 2749/TB-UBND của bà Thêu, trong đó diện tích đất dự kiến thu hồi dự kiến là 150,8m2, loại đất đang sử dụng là Đất ở nông thôn.
Bản chi tiết bồi thường của bà Thêu được chia làm 2 loại đất là đất ở nông thôn và đất trồng cây lâu năm (bản này không có ngày tháng năm, không có con dấu, cũng không có chữ ký).
Thêm nữa, ở bản chi tiết đền bù, hỗ trợ diện tích đất bị thu hồi được chia làm 2 loại đất là đất ở nông thôn và đất trồng cây lâu năm. Cụ thể, Trong 150,8m2 đất bị thu hồi thì có 127,7m2 được đền bù là đất ở nông thôn còn 23,1m2 được đền bù là đất trồng cây lâu năm, trong khi đó Giấy Chứng nhận quyền sử dụng đất quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất của bà Thêu có đến 448m2 đất, tất cả diện tích đất này đều là đất ở tại nông thôn.
Tiếp đó, Chủ tịch UBND huyện Dương Minh Châu đã ra Quyết định thu hồi lại các quyết định đã ban hành gồm. Ngày 12/5/2021 UBND huyện Dương Minh Châu ra Quyết định số 2435/QĐ-UBND về việc thu hồi quyết định thu hồi đất của hộ bà Lê Thị Thêu; lý do thu hồi là “Quyết định thu hồi đất chưa đảm bảo thời gian thu hồi đất theo quy định pháp luật;
Thu hồi quyết định 102/QĐ-UBND ngày 26/02/2020 phê duyệt phương án chi tiết bồi thường, hỗ trợ hộ bà Lê Thị Thêu; Thu hồi quyết định 174/QĐ-UBND ngày 22/03/2021 về việc phê duyệt bổ sung chi tiết phương án bồi thường, hỗ trợ hộ bà Lê Thị Thêu với lý do “Thực hiện quyết định số 2435/QĐ-UBND ngày 12/5/2021 của Chủ tịch UBND huyện Dương Minh Châu về việc Thu hồi quyết định thu hồi đất”
Đáng nói, trong Quyết định số 2448/QĐ-UBND Về việc thu hồi Quyết định cưỡng chế thu hồi đất với lý do mà Chủ tịch UBND huyện Dương Minh Châu đưa ra là “để thực hiện quy trình thủ tục thu hồi đất đảm bảo theo quy định của pháp luật”.
Quyết định số 2448/QĐ-UBND Về việc thu hồi Quyết định cưỡng chế thu hồi đất với lý do mà Chủ tịch UBND huyện Dương Minh Châu đưa ra là “để thực hiện quy trình thủ tục thu hồi đất đảm bảo theo quy định của pháp luật”.
Theo Luật sư Trần Minh Hùng, “Như tôi đã phân tích ở trên, việc diện tích đất bị thu hồi có 02 loại đất là đất ở nông thôn và đất trồng cây lâu năm thì dựa theo mục đích sử dụng đất thể hiện trên GCNQSDĐ và Quyết định thu hồi đất để xác định. Căn cứ vào Bảng giá đất của từng khu vực và loại đất để xác định giá đất phải bồi thường cho người dân. Quy trình giải quyết của UBND huyện Dương Minh Châu có sai phạm trong việc điều tra, khảo sát, kiểm đếm về tình hình đất của người dân dẫn đến phương án bồi thường, hỗ trợ cho người dân không đảm bảo quyền lợi cho các hộ gia đình có liên quan. Khi nhận thấy quyền và lợi ích của mình bị xâm phạm, người dân có quyền khiếu nại, khởi kiện tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền để yêu cầu giải quyết về quyền lợi của mình bị ảnh hưởng do quyết định hành chính ban hành không đúng pháp luật của UBND huyện Dương Minh Châu. Căn cứ vào đó, cơ quan có thẩm quyền giải quyết sẽ xử lý các sai phạm nêu trên, bổ sung, sửa đổi hoặc có thể thực hiện lại quy trình thủ tục kiểm tra, khảo sát, kiểm đếm việc thu hồi đất ngay từ ban đầu để bảo đảm quyền lợi cho người dân”.
“Việc ông Phạm Văn Tín ban hành hàng loạt các Quyết định sai phạm nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các hộ dân có liên qua đến việc thu hồi đất có thể bị xử lý theo Chương 9 Nghị định 43/2014/NĐ-CP: “Điều 98. Áp dụng các quy định của pháp luật về cán bộ, công chức, viên chức để xử lý vi phạm pháp luật về đất đai đối với người có hành vi vi phạm pháp luật về đất đai khi thi hành công vụ trong lĩnh vực đất đai”, Luật sư Hùng nói thêm.
Ngày 15/4/2021, ông Phạm Văn Tín – Chủ tịch UBND huyện Dương Minh Châu trả lời báo chí, “Những vấn đề áp giá đền bù thì Trung tâm phát triển quỹ đất áp giá là đúng nhưng mà có cái nó sai là nó sai chỗ kiểm đếm á, nó sai là dầy nè người dân thắc mắc nên đo đi đo lại nhiều lần, việc áp giá đền bù theo Quyết định 245 và áp giá loại đất là có sơ đồ của từng hộ thì nó chính xác hết, không có vấn đề gì đâu. Trung tâm phát triển quỹ đất chỗ anh Sanh tụi tui cũng nhắc nhở anh hoài tức là đừng có vội vã với người dân thì cũng phải thận trọng để lắng nghe. Nói chung tất cả ý kiến của người dân đều phải ghi nhận hết. Có cái là quá trình anh em đi làm cũng áp lực nhiều quá”.
Đại diện Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh Tây Ninh ông Phó Giám đốc Trần Quang Sang trả lời báo chí “Trách nhiệm của Sở Tài Nguyên Môi trường cũng như một số sở liên quan, tham mưu cho huyện, UBND tỉnh để giải quyết các khó khăn trước mắt phát sinh
Cũng theo ông Sang “Theo đúng quy định của pháp luật, thời gian dự thảo phương án được niêm yết công khai tại trụ sở, tại điểm dân cư thời gian 20 ngày đây là theo quy định. Huyện Dương Minh Châu thực hiện đúng như thế, trường hợp do điều kiện ở đây là dự án cấp bách là phương án này vừa niêm yết công khai theo quy định, vừa gửi trực tiếp đến người dân để công khai đến với người dân. Rõ ràng là tính công khai; Liên quan đến các bước thực hiện của Dương Minh Châu, anh khẳng định một điều, có thể sơ xuất nào đó về lỗi đánh máy hoặc là có thể có luôn cách thức tuyên truyền vận động, tức là cách thức tiếp cận; thì vấn đề này nó thuộc tính chủ quan, có nghĩa là nó còn tùy thuộc theo năng lực, trình độ, mình không thể nói mèo nheo được. Nói đi thì nói, cũng không loại trừ, anh đảm bảo số này không nhiều. Nhưng mà có nhiều khi thì cũng có thể do lời ăn tiếng nói có thể gây hiểu lầm nhau; nếu giả dụ có thì mình cũng phải chia sẽ, cán bộ đâu phải ai cũng như nhau, đâu phải đồng đều trình độ như nhau”.
Nhóm PV/Thế giới ảnh
