Kiểm toán Metro số 1: Lộ nhiều sai phạm lớn

Kiểm toán vừa công bố kết luận kiểm toán dự án Metro số 1, theo đó nhiều sai phạm đã được chỉ ra.

Ngày 25/12, đồng loạt nhiều trang báo mạng dẫn lại báo cáo của Kiểm toán Nhà nước về kết quả kiểm toán dự án Metro số 1 TP HCM, tuyến Bến Thành – Suối Tiên, theo đó, có nhiều sai phạm tại dự án đã được chỉ ra.

Dự án có tổng mức đầu tư là 17.388 tỷ đồng, sau đó đội lên hơn 47.300 tỷ đồng. Ảnh: Dân Việt

Tờ Tuổi Trẻ dẫn lời ông Hoàng Phú Thọ – Kiểm toán trưởng chuyên ngành 4, Kiểm toán Nhà nước – cho biết báo cáo kiểm toán vừa được phát hành đã nhấn mạnh việc UBND TPHCM điều chỉnh dự án là không tuân thủ đúng trình tự thủ tục và thẩm quyền.

Cụ thể, báo cáo viết: Dự án điều chỉnh tổng mức đầu tư là 47.325 tỷ đồng. Trong khi theo quy định, với mức vốn trên đã trở thành dự án trọng điểm quốc gia (lớn hơn 35.000 tỷ đồng) thì phải được trình Quốc hội xem xét, đồng thời thẩm quyền quyết định là Thủ tướng.

Mặt khác, Kiểm toán Nhà nước cũng nhấn mạnh quyết định phê duyệt điều chỉnh dự án khi chưa có báo cáo đánh giá hiệu quả đầu tư và chưa rõ ràng về nguồn vốn.

Thực tế, Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản – đơn vị cho vay vốn – mới chỉ xác nhận sẽ tính đến việc bổ sung vốn, chưa xác nhận về cho vay.

Thêm nữa, quyết định phê duyệt tổng mức đầu tư điều chỉnh không đúng khi giá trị được lập với hai loại tiền. Và với mỗi loại tiền lại được tính toán trượt giá khác nhau, như tiền đồng Việt Nam là 10,6%/năm còn tiền Yen là 2,4%/năm.

Kết luận của báo cáo kiểm toán nhấn mạnh, tại thời điểm lập tổng mức đầu tư vào tháng 10-2009, giá trị phê duyệt là 236.626 triệu Yen. Nếu phê duyệt bằng tiền Yen thì trượt giá cũng phải được tính theo tiền Yen. Và tổng mức đầu tư điều chỉnh là 206.126 triệu Yen, giảm 30.500 triệu Yen.

Về tổng mức đầu tư, Kiểm toán Nhà nước khẳng định do hồ sơ thiết kế cơ sở không thể hiện đầy đủ, nhiều hạng mục công trình còn có khoảng 60% giá trị, chưa đảm bảo cơ sở để xác định giá trị tính toán.

Cụ thể, ngoại trừ khối lượng bê tông, thiết bị…, các khối lượng còn lại không đủ các bản vẽ cần thiết để xác định khối lượng. Bên cạnh đó, các thiết bị vật tư nhập từ Nhật Bản chưa đảm bảo căn cứ pháp lý.

Tự ý điều chỉnh độ dày tường vây hầm

Trong khi đó, thông tin riêng trên tờ Tiền Phong thì cho biết, Thanh tra TPHCM vừa tiến hành thanh tra và có kết luận về thực hiện gói thầu CP1a (đoạn hầm ngầm từ ga Bến Thành đến ga Nhà hát thành phố) thuộc dự án tuyến metro số 1.

Kết luận Thanh tra đã chỉ ra trong quá trình thực hiện gói thầu CP1a, Ban Quản lý đường sắt đô thị TPHCM (ĐSĐT) đã có những sai sót và vi phạm rất nghiêm trọng, như chủ đầu tư điều chỉnh thiết kế kỹ thuật mà chưa được sự đồng ý của cơ quan có thẩm quyền phê duyệt thiết kế.

“Thành phố đã yêu cầu Sở GTVT có ý kiến. Ban Quản lý ĐSĐT đã chỉ đạo nhà thầu thay đổi thiết kế mà chưa có sự đồng ý của UBND TPHCM. Tường vây đường hầm thi công mỏng hơn so với thiết kế được duyệt.

Lãnh đạo Ban Quản lý ĐSĐT báo cáo với UBND TP việc thay đổi thiết kế làm lợi cho thành phố nhưng thực tế là không lợi vì chỉnh sửa lại tốn kém nhiều hơn.

Thiết kế do tư vấn nước ngoài lập, các bộ ngành có ý kiến. Ban tự điều chỉnh vì cứ nghĩ thẩm quyền là của chủ đầu tư, mãi sau này UBND TPHCM mới biết”, tờ báo này đưa tin.

Thông tin trên được tờ Dân Việt dẫn nguồn từ Sở GTVT TPHCM xác nhận và cho biết, “thiết kế tường vây đường hầm ga Metro số 1 thay đổi chiều dày từ 2m xuống 1,5m”. Sự thay đổi này do Ban quản lý đường sắt đô thị (ĐSĐT) điều chỉnh khi chưa có sự đồng ý từ cấp thẩm quyền.

“Thành phố đã yêu cầu Sở GTVT có ý kiến, Sở cũng đã có văn bản báo cáo với UBND TP. Tuy nhiên, báo cáo cũng như ý kiến chỉ đạo của TP đều là cơ chế mật nên không thể thông tin gì hơn”, nguồn tin từ Sở GTVT cho hay.

Gói thầu số CP1a do nhà thầu Liên danh Sumitomo Mitsui – Cienco4 thực hiện, được khởi công vào ngày 17.11.2016, dự kiến thi công trong thời gian 48 tháng (hoàn thành cuối năm 2020).

Liên quan tới tuyến Metro số 1 nói trên mới đây là Phó Ban quản lý đường sắt đô thị TPHCM Hoàng Như Cương đi nước ngoài khi chưa được chấp thuận. Các cơ quan chức năng của TPHCM hiện đang xác minh, tìm hướng xử lý việc này. Thêm nữa, Trưởng Ban quản lý đường sắt đô thị Lê Nguyễn Minh Quang cũng mới lần thứ 2 nộp đơn xin nghỉ việc.

Trong báo cáo kiểm toán vừa được công bố, Kiểm toán Nhà nước chỉ rõ sai phạm của ông Hoàng Như Cương – phó trưởng Ban Quản lý đường sắt đô thị – khi phê duyệt điều chỉnh dự án là trái thẩm quyền. Bởi ông Cương chỉ là cấp phó, không có thẩm quyền điều chỉnh tổng mức đầu tư và quy mô của dự án quan trọng quốc gia.

Vì dự án thuộc công trình quan trọng quốc gia, nên việc Sở KH&ĐT TPHCM thẩm định dự án để phê duyệt cũng không đúng thẩm quyền. Nội dung thẩm định không đảm bảo theo quy định, như không đánh giá tổng mức đầu tư…

Thái An/Báo Đất Việt