Tiết kiệm năng lượng trong ngành Xây dựng
Xây dựng vốn là một ngành tiêu thụ năng lượng rất lớn. Trong điều kiện biến đổi khí hậu như hiện nay thì việc tiết kiệm năng lượng trong ngành Xây dựng phải được chú trọng trong mọi giai đoạn xây dựng.
Cây xanh không những giảm thiểu được việc sử dụng năng lượng mà còn khiến cho công trình mang tính thẩm mỹ cao.
Theo số liệu của những nước phát triển, chỉ riêng tổng năng lượng tiêu thụ cho các công trình xây dựng đã chiếm đến 40% – 70% tổng năng lượng cung cấp cho đô thị. Từ thiết kế, thi công, khai thác sử dụng công trình đến sản xuất vật liệu xây dựng đều phải tiêu thụ năng lượng.
Ở Việt Nam chỉ riêng việc tiêu thụ lượng điện năng trong nhà của các khu đô thị đã đang là một bài toán khó. Vì vậy việc lựa chọn và sử dụng các trang thiết bị cho từng căn hộ cũng như các hệ thống điều khiển tự động của cả công trình phải được cân nhắc kỹ lưỡng.
Để một công trình đạt được tiêu chuẩn về tiết kiệm năng lượng ngay từ khâu thiết kế, việc chọn số liệu khí hậu thích hợp về bức xạ mặt trời, nhiệt độ không khí, độ ẩm tương đối, gió… trên cơ sở tận dụng tối đa điều kiện khí hậu thiên nhiên và cảnh quan tự nhiên là rất quan trọng.
Việc thiết kế không đơn thuần chỉ là chọn kiểu dáng, hình khối nhà cao tầng không chỉ thuần túy về phương diện thẩm mỹ kiến trúc mà còn có tác dụng tiết kiệm năng lượng trong quá trình xây dựng và vận hành, sử dụng.
Việc thứ tự ưu tiên lựa chọn hình khối nhà cao tầng để tiết kiệm năng lượng là khối trụ tròn, khối đa diện đều, khối trụ vuông, khối trụ chữ nhật rồi mới đến các khối có hình thù lồi lõm phức tạp khác.
Trong thiết kế các công trình thì việc lựa chọn hệ thống cửa sổ nhằm tận dụng ánh sáng tự nhiên để chiếu sáng cho phòng cũng là một biện pháp hữu hiệu để tiết kiệm năng lượng trong xây dựng.
Chọn loại cửa sổ cao và hẹp thì sẽ tốt hơn loại cửa thấp mà rộng (so với cùng một diện tích của cửa). Cửa dễ dàng đóng mở nhưng cũng đảm bảo yêu cầu che nắng. Việc áp dụng kinh nghiệm sử dụng cửa truyền thống (trong kính, ngoài chớp) vẫn là một gợi ý hàng đầu trong xây dựng.
Để không gian của công trình được xanh, sạch và mát ít phải sử dụng máy điều hòa thì việc sử dụng cây xanh để làm giảm nhiệt độ mặt đệm và làm sạch không khí đối với công trình xây dựng là một biện pháp vô cùng hữu ích trong xây dựng. Cây xanh không những giảm thiểu được việc sử dụng năng lượng mà còn khiến cho công trình mang tính thẩm mỹ cao.
Ngoài ra sử dụng vật liệu xanh trong xây dựng cũng là một giải pháp tối ưu trong việc tiết kiệm năng lượng trong xây dựng. Như sử dụng gạch không nung trong xây dựng, đỡ tốn kém nhiên liệu nung, giảm khí thải và ô nhiễm nhiệt, tạo loại vật liệu thân thiện với môi trường.
Trong điều kiện khí hậu nhiệt đới nóng ẩm Việt Nam, nếu vật liệu xây dựng không đảm bảo tốt các yếu tố: cách nhiệt, chống thấm dột, ẩm mốc, bền vững, khó bị hư hoại trước những tác động khắc nghiệt… thì trong quá trình vận hành các công trình xây dựng sẽ phải sử dụng thiết bị điều hòa, thông gió nhân tạo, có thể hiệu quả, xong tốn nhiều năng lượng.
Bên cạnh đó để tiết kiệm năng lượng việc sử dụng loại sản phẩm cách nhiệt, có khả năng ngăn bức xạ mặt trời hoặc được thiết kế với hệ thống thông gió tự nhiên tốt sẽ tạo điều kiện cho các công trình xây dựng có thể không dùng nhiều điện năng làm mát mà vẫn đảm bảo không bị nóng.
Về vai trò tiết kiệm năng lượng của các loại vật liệu xây dựng phổ thông hiện nay ông Lê Quang Hùng – Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho biết: “Hiện không chỉ các công trình có tầm cỡ mà ngay cả những mô hình xây dựng dân sinh cũng đã nhằm đến các loại vật liệu xây dựng có tính chất tiết kiệm năng lượng chứ không đơn thuần chỉ mang nặng kiểu “nồi đồng cối đá” như trước đây.
Cụ thể, một vài gợi ý sẽ là sử dụng chất liệu gạch không nung trong xây dựng, đỡ tốn kém nhiên liệu nung, giảm khí thải và ô nhiễm nhiệt, tạo loại vật liệu thân thiện với môi trường.
Ngoài ra, các chuyên gia trong ngành Xây dựng cũng chỉ ra rằng, với điều kiện khí hậu nhiệt đới nóng ẩm như Việt Nam, nếu vật liệu xây dựng không đảm bảo tốt các yếu tố: Cách nhiệt, chống thấm dột, ẩm mốc, bền vững, khó bị hư hoại trước những tác động khắc nghiệt… thì trong quá trình vận hành các công trình xây dựng sẽ phải sử dụng thiết bị điều hòa, thông gió nhân tạo, có thể hiệu quả, xong lại kéo theo một chi phí rất tốn kém.
Ngoài ra, giải pháp sử dụng cây xanh để giảm nhiệt độ mặt sàn, làm sạch, dịu không khí đối với công trình xây dựng cũng là một giải pháp tiết kiệm năng lượng đang được áp dụng nhiều tại Việt Nam hiện nay”.
