Quản lý, sử dụng đất phải có tầm nhìn xa trong tiến trình phát triển

Chủ tịch Quốc hội yêu cầu cơ quan trình và cơ quan chủ trì thẩm tra phối hợp chặt chẽ, khẩn trương hoàn thiện hồ sơ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội. Trong đó, cần bổ sung đánh giá kỹ lưỡng hơn về việc thực hiện Quy hoạch giai đoạn trước, nhất là những tồn tại, hạn chế.

Theo đó, việc điều chỉnh quy hoạch nhiều lần, điều chỉnh còn tùy tiện, vấn đề các tỉnh, thành phố chậm trễ trong việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020 và kế hoạch sử dụng đất kỳ cuối (2016 – 2020) ảnh hưởng công tác thu hồi đất, thu hút đầu tư, triển khai các dự án tại địa phương.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng cần đánh giá kỹ lưỡng hơn về công tác quản lý nhà nước trong thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; ứng dụng khoa học công nghệ nhằm xây dựng hệ thống dữ liệu về đất đai bảo đảm tính đồng bộ, tích hợp, kết nối giữa các ngành, địa phương.

Tại cuộc họp, Chủ tịch Quốc hội ghi nhận sự nỗ lực chuẩn bị của các cơ quan trong thời gian qua và nêu rõ, lãnh đạo Quốc hội làm việc với Thường trực Ủy ban Kinh tế, xem xét, chủ động từ sớm, từ xa, có định hướng về nội dung, cách làm để cùng với Chính phủ chuẩn bị bản quy hoạch tốt nhất trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Quốc hội.

Cơ bản đồng tình với quan điểm của Chính phủ về lập Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và kế hoạch sử dụng đất 5 năm 2021-2025, Chủ tịch Quốc hội đề nghị bổ sung vai trò của đất đai đối với sự phát triển bền vững của đất nước, phù hợp Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội của quốc gia cũng như từng địa phương, hài hòa lợi ích của các bên.

Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất phải bảo đảm nguyên tắc gắn kết hữu cơ giữa đô thị và nông thôn, chuyển đổi nông thôn mới sang đô thị; gắn giao thông với bố trí dân cư (mô hình TOD – lấy định hướng phát triển hệ thống giao thông công cộng làm cơ sở quy hoạch phát triển đô thị); gắn kết giữa yêu cầu công nghiệp hóa với nhu cầu đô thị hóa trên bình diện quốc gia và ở từng địa phương, thậm chí là từng dự án…

Mặt khác, theo quy định của Luật Quy hoạch hiện hành, việc lập quy hoạch sử dụng đất quốc gia phải căn cứ vào Quy hoạch tổng thể quốc gia. Tuy nhiên, hiện nay Quy hoạch tổng thể quốc gia chưa được phê duyệt; nhiều quy hoạch ngành đang được bộ, ngành xây dựng, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Vấn đề đặt ra là trong thời gian tới cần tiếp tục rà soát, xử lý, bảo đảm tính tương thích, thống nhất và đồng bộ giữa các quy hoạch.

Đối với các chỉ tiêu cụ thể, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, chỉ tiêu đất trồng lúa phải bám sát Kết luận số 81-KL/TW ngày 29/7/2020 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh lương thực quốc gia đến năm 2030, hạn chế tối đa việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất trồng lúa ở những vùng có tiềm năng phát triển nông nghiệp.

Cần rà soát kỹ lưỡng, có quy chế quản lý chặt chẽ, xác định khu vực cụ thể, công khai diện tích rừng phòng hộ ít xung yếu, kém chất lượng ở từng địa phương, từng vùng để tránh tình trạng tùy tiện xác định rừng phòng hộ ít xung yếu để chuyển đổi sang rừng sản xuất, ảnh hưởng xấu đến môi trường và thích ứng với biến đổi khí hậu.

Trên cơ sở báo cáo của Thường trực Ủy ban Kinh tế và gợi mở của Chủ tịch Quốc hội, các đại biểu tham dự cuộc họp tập trung thảo luận về mục tiêu, quan điểm đối với Quy hoạch, các chỉ tiêu, kế hoạch sử dụng các loại đất cụ thể; đồng thời, lưu ý về các tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19 đang đặt ra những yêu cầu mới đối với quy hoạch sử dụng đất, trong đó, phải dành quỹ đất cho việc xây dựng các nhà máy, phát triển nông nghiệp theo chuỗi, phát triển nền kinh tế tuần hoàn để tạo công ăn việc làm cho người dân ngay tại địa phương, thực hiện hiệu quả chính sách “ly nông bất ly hương”.

Đặc biệt, nhiều ý kiến nhấn mạnh phải bảo đảm tính công khai, minh bạch trong quản lý, sử dụng đất; chấn chỉnh việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất còn tùy tiện, kém hiệu quả thời gian qua; công tác dự báo nhu cầu sử dụng đất cho ngành, lĩnh vực phải sát với thực tiễn hơn nữa; ưu tiên dành quỹ đất cho việc xây dựng các nhà máy xử lý rác thải hiện đại và hạn chế quy hoạch các bãi chôn lấp rác…